Οι άνθρωποι είμαστε κοινωνικά όντα από τη φύση μας. Η σχέση
με τους άλλους ανθρώπους κάνει τη ζωή μας πιο πλούσια, μας παρέχει το αίσθημα
της ασφάλειας και μας βοηθά να συνειδητοποιήσουμε ότι αποτελούμε μέρος κάτι
ευρύτερου εκτός από τον εαυτό μας. Μερικές φορές όμως, επιλέγουμε να
οχυρωνόμαστε πίσω από ένα τείχος συναισθηματικής (ή σωματικής) απόστασης ακόμη
και στις πιο στενές μας σχέσεις. Ως αποτέλεσμα, ο κόσμος μας συρρικνώνεται και
δεν καταφέρνουμε να ζήσουμε τη ζωή μας με πληρότητα. Η ενσυνειδητότητα μας
βοηθά να συνειδητοποιήσουμε τα «σημεία επιλογής» στις σχέσεις μας, όταν
αποφασίσουμε να έρθουμε λίγο πιο κοντά με τους άλλους ακούγοντάς τους,
επικοινωνώντας και ανοίγοντας την καρδιά μας.
Κοιτάξτε τους άλλους στα μάτια
Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Stephen Porges, όταν κοιτάζουμε
κάποιον στα μάτια ενεργοποιείται το Κοινωνικό Νευρικό μας Σύστημα, το οποίο μας
ανακουφίζει από το άγχος και δημιουργεί ισχυρότερους δεσμούς. Είναι δύσκολο να
μην νιώσουμε οικειότητα και συναισθηματικά ευάλωτοι όταν κοιτάζουμε στα μάτια
ενός άλλου – ακόμα κι αν είναι κάποιος ξένος. Δοκιμάστε το! Μπορεί να σας φανεί
αστείο στην αρχή, αλλά η καρδιά σας θα μαλακώσει και θα νιώσετε μια ζεστασιά
αγάπης να απλώνεται πριν καν το καταλάβετε.
Αφουγκραστείτε τους άλλους με όλες σας τις αισθήσεις
Υπάρχει διαφορά στο να ακούμε κάποιον και στο να τον
αφουγκραζόμαστε όταν μας μιλάει. Την επόμενη φορά που θα κάνετε μια συζήτηση
πρόσωπο με πρόσωπο, παρατηρήσετε τη στάση και τη γλώσσα του σώματος του άλλου
ατόμου. Συντονιστείτε με τον τόνο της φωνής του κι απορροφήστε το νόημα των
λέξεών του. Προσπαθήστε να βάλετε στην άκρη τη δική σας απάντηση ενώ τον ακούτε
να σας μιλάει. Όταν αντιλαμβανόμαστε ότι μας ακούν με ενδιαφέρον, αισθανόμαστε
ότι μας νοιάζονται και αυτό αυξάνει το αίσθημα της αμοιβαίας αγάπης και
ισχυροποιεί το δέσιμό μας με τους άλλους.
Αγγίξτε τους άλλους
Επειδή ανήκουμε στην κατηγορία των θηλαστικών, η σωματική
επαφή είναι απαραίτητη για την καλή μας γενική κατάσταση. Η περίφημη μελέτη που
πραγματοποίησε ο Αμερικανός ψυχολόγος Harry Harlow με πιθήκους Ρέζους για τη
στέρηση της μητρικής στοργής έδειξε ότι το άγγιγμα είναι κρίσιμης σημασίας τόσο
ψυχολογικά όσο και συναισθηματικά για την ανάπτυξή μας. Το άγγιγμα αποτελεί τον
βασικό τρόπο που επικοινωνούμε και νιώθουμε ασφάλεια, ενώ καταπραΰνει το
νευρικό μας σύστημα, μας κάνει να εμπιστευόμαστε ο ένας τον άλλο και προκαλεί
αγάπη και συμπάθεια. Αφιερώστε μια ημέρα για να πειραματιστείτε αγγίζοντας τα
αγαπημένα σας πρόσωπα ελαφρά (στην παλάμη, τον ώμο, το γόνατο, το χέρι) και παρατηρήστε
τι θα συμβεί – ίσως νιώσετε μεγαλύτερη αίσθηση οικειότητας, συμπάθεια ή ίσως
πιο ανοιχτοί απέναντι στους άλλους.
Δώστε αληθινές αγκαλιές
Πολύ λίγα πράγματα είναι καλύτερα από μια σφιχτή αγκαλιά. Η
επιστήμη αποδεικνύει ότι το αγκάλιασμα μειώνει την αρτηριακή πίεση, διώχνει τον
φόβο, καταπραΰνει το άγχος και απελευθερώνει την ωκυτοκίνη, την «ορμόνη της
αγάπης». Ο ψυχολόγος Stan Tatkin αναφέρει ότι προκειμένου να εξισορροπήσει το
νευρικό σύστημα, να αποφεύγονται οι καβγάδες και να νιώθουν περισσότερο δεμένοι
μεταξύ τους, οι άνθρωποι πρέπει να αγκαλιάζονται μέχρι να χαλαρώσουν. Εσείς
ποιόν θα αγκαλιάσετε σήμερα;
Δείξτε ενδιαφέρον
«Η ζωή είναι ρουτίνα και η ρουτίνα είναι η αντίσταση στο
θαύμα»
Abraham Joshua Heschel».
Μία από τις βασικές αρχές της ενσυνειδητότητας είναι το
ενδιαφέρον κι αν το εντάξουμε στις σχέσεις μας τις γεμίζουμε με ζεστασιά και
εμπιστοσύνη. Συχνά πιστεύουμε ότι «γνωρίζουμε» κάποιον τόσο καλά ώστε μπορούμε
να προβλέψουμε τη συμπεριφορά και τις αντιδράσεις του. Παρ’ όλο που αυτό μπορεί
όντως να ισχύει μερικές φορές, μας εμποδίζει να δούμε καθαρά το άτομο που
βρίσκεται απέναντί μας. Αντιθέτως, απλώς βλέπουμε την εικόνα που έχουμε
σχηματίσει γι’ αυτό. Προσπαθήστε να είστε ανοιχτοί και να ενδιαφέρεστε να μαθαίνετε
τους πιο κοντινούς σας ανθρώπους σαν να τους συναντάτε για πρώτη φορά. Είναι
πολύ πιθανό να εκπλαγείτε από όσα θα ανακαλύψετε.
Βάλτε στόχους και εφαρμόστε τους
Τίποτα δεν καταστρέφει τις σχέσεις περισσότερο από το να
κάνουμε σχέδια που τελικά ματαιώνονται. Κι όμως, υπάρχουν συχνά λόγοι που
εξαιτίας τους δεν μπορούμε να κρατήσουμε τις υποσχέσεις μας. Μερικές φορές
έχουμε μια τάση να φορτωνόμαστε πολλά λέγοντας «ναι» σε σχέδια κι ευθύνες ενώ
κατά βάθος δεν μπορούμε να τα αναλάβουμε. Να είστε ειλικρινείς με τον εαυτό σας
και να αναλαμβάνετε μόνο ό,τι μπορείτε να πραγματοποιήσετε. Εντοπίστε ποιοί
άνθρωποι στη ζωή σας σας ρίχνουν ψυχολογικά και ποιοί σας ανεβάζουν και σας
ενεργοποιούν. Στη συνέχεια, ανακαλύψτε αν και πώς μπορείτε να δουλέψετε τις σχέσεις
σας με αυτούς τους ανθρώπους και να ενισχύσετε την αμοιβαία εμπιστοσύνη, τον
σεβασμό και την εκτίμηση. Οι σχέσεις μας ανθίζουν όταν αφιερώνουμε χρόνο στο να
γνωρίσουμε καλύτερα τον εαυτό μας και τους άλλους.
Ανακαλύψτε τις πραγματικές σας ανάγκες και τα πραγματικά σας
συναισθήματα
Οι περισσότεροι από εμάς, κατά καιρούς έχουμε νιώσει ενοχές
επειδή δεν ήμασταν ξεκάθαροι για το τι πραγματικά χρειαζόμαστε ή επιθυμούμε.
Αυτή η έμμεση μορφή επικοινωνίας σπανίως οδηγεί στο αναμενόμενο αποτέλεσμα.
Όλοι έχουμε τις ίδιες βασικές ανάγκες και οι πράξεις μας (σκόπιμες ή ακούσιες)
είναι οι προσπάθειες που κάνουμε για να τις ικανοποιήσουμε. Όταν μαθαίνουμε πώς
να εντοπίζουμε και να εκφράζουμε τις δικές μας ανάγκες με σαφήνεια, προχωράμε
μπροστά με μεγαλύτερη κατανόηση, συμπόνια και ισχυρούς δεσμούς με τους
ανθρώπους στη ζωή μας.
Να είστε ευγενικοί
Η καλοσύνη λειτουργεί σαν μαγνήτης. Όλοι θέλουν να
συναναστρέφονται με ευγενικούς ανθρώπους επειδή νιώθουν ενδιαφέρον και
ασφάλεια. Ο πανάρχαιος κανόνας «Να φέρεσαι στους άλλους όπως θα ήθελες να σου
φέρονται» ισχύει ακόμα και σήμερα. Είναι αμοιβαίο. Όταν φερόμαστε με καλοσύνη,
όχι μόνο νιώθουμε εμείς καλύτερα, αλλά βοηθάμε και τους άλλους να αισθάνονται
καλά. Έτσι, αυξάνονται οι ευκαιρίες για θετικές επαφές με τους άλλους, το οποίο
με τη σειρά του συμβάλλει στη δική μας υγεία και ευεξία.
Σκεφτείτε πριν μιλήσετε
Όλοι έχουμε νιώσει άβολα για κάτι που είπαμε ή κάναμε και
ύστερα το μετανιώσαμε. Συμβαίνει αυτό. Μπορούμε όμως να προσπαθήσουμε να
είμαστε πιο προσεκτικοί με τις λέξεις και τις πράξεις μας. Δοκιμάστε το
παρακάτω πείραμα για μια εβδομάδα: πριν μιλήσετε σε κάποιον, εξετάστε αν
ισχύουν τα ακόλουθα: αυτό που θα πείτε είναι όντως αλήθεια, είναι χρήσιμο,
είστε ο πιο κατάλληλος για να το πείτε, είναι αναγκαίο, είναι ευγενικό;
Παρατηρήστε τον τρόπο που θα αλλάξει η επικοινωνία σας. Ας προσπαθήσουμε να
φανταστούμε πώς ήταν ο κόσμος μας αν ο καθένας μας εφάρμοζε τη συγκεκριμένη
μέθοδο λίγο περισσότερο.
Υιοθετήστε την άποψη «Όλοι είναι ακριβώς σαν κι εμένα»
Έρευνες που έχουν γίνει για το DNA αποκάλυψαν ότι
ανεξαρτήτως από το φύλο, την εθνικότητα ή τη φυλή, οι άνθρωποι κατά 99,9% είναι
ίδιοι. Αν θέλετε να ενισχύσετε περισσότερο τις σχέσεις σας με τους άλλους στη
ζωή σας, αν μέσα στην ημέρα συναντήσετε κάποιον που θεωρείτε ότι είναι
διαφορετικός από εσάς, πείτε σιωπηλά «Είναι ακριβώς όπως εγώ» και δείτε τι θα
συμβεί. Ίσως συνειδητοποιήσετε ότι όλοι μας επιθυμούμε τα ίδια πράγματα: να μας
φροντίζουν, να μας καταλαβαίνουν και να νιώθουμε ότι ανήκουμε κάπου.
Κάντε τη χαρά των άλλων και δική σας
Παρατηρήστε τις στιγμές που οι άλλοι φροντίζουν τον εαυτό
τους, έχουν κάποια επιτυχία, κατορθώνουν να φέρουν εις πέρας κάποιον στόχο ή
απλώς η ημέρα τους πήγε καλά και προσπαθήστε να χαρείτε κι εσείς μαζί τους.
Μερικές φορές η χαρά για την ευτυχία των άλλων προκύπτει φυσικά κι άλλες πάλι
είναι κάτι που μπορούμε να δημιουργήσουμε σκόπιμα. Αν έχετε το θάρρος, πείτε σε
κάποιον «Έκανες πολύ καλή δουλειά» ή «Χαίρομαι πολύ για σένα». Με αυτόν τον
τρόπο όχι μόνο θα χτίσετε ή θα ενδυναμώσετε τις σχέσεις σας με τους άλλους,
αλλά θα ενισχύσετε και τα δικά σας θετικά συναισθήματα.
Μια απλή πρόταση: Φτιάξτε τις σχέσεις σας με τους γύρω σας
απομακρύνοντας οτιδήποτε σχετίζεται με την τεχνολογία
Αν η οπτική επαφή, το άγγιγμα και ο τόνος της φωνής μας
(προσωδία) μας βοηθά να χτίσουμε δεσμούς με τους γύρω μας, η τεχνολογία μας
εμποδίζει. Αποσπά το βλέμμα, μειώνει την ανθρώπινη σωματική επαφή και μπορεί να
μας δώσει μια αίσθηση επικοινωνίας που συχνά παραμένει επιφανειακή. Σκεφτείτε
πώς μπορείτε να βρείτε κάποια χρονικά διαστήματα μέσα στην ημέρα κατά τα οποία
δεν θα χρησιμοποιείτε κανένα τεχνολογικό μέσο προκειμένου να είστε σε εγρήγορση
όσον αφορά τη διαχείριση των σχέσεών σας αλλά και για να δημιουργήσετε
ισχυρότερους δεσμούς με τους άλλους στην καθημερινότητά σας.
Άρθρο των κλινικών ψυχολόγων Elisha Goldstein και Stefanie
Goldstein
Mindful.org
Σχόλια