Η αυτοεικόνα, αναφέρεται στο πως βλέπουμε τον εαυτό μας σε
σύγκριση με τις δικές μας προσδοκίες και με τους άλλους.
Η αποφυγή
Άρνηση ή απόσυρση και δειλές συμπεριφορές, η αποφυγή της
αντιμετώπισης των προβλημάτων είναι ενδείξεις αρνητικής αυτοεικόνας. Δεν
δέχεται να συμμετέχει σε σχολικές ομάδες εργασιών
Έχει αμυντική επιθετικότητα
Ο μαθητής που έχει αρνητική αυτοεικόνα αντισταθμίζεται από
την επιτιθέμενη πηγή της απογοήτευσης (μιλάει ειρωνικά χρησιμοποιώντας
εκφράσεις όπως «τα χαζά διαβάζουν», υποβιβαστικά «αυτός είναι φυτό», για έναν
συμμαθητή του ο οποίος πήρε υψηλότερο βαθμό από εκείνον ή τα έχει καταφέρει
καλύτερα σε ένα άθλημα).
Υποβιβάζει τη σημασία των μαθημάτων
Ο μαθητής που έχει αποτύχει σε ορισμένα μαθήματα του
σχολείου ελαχιστοποιεί τη σημασία τους και προσπαθεί να δώσει έμφαση σε αυτά
που θεωρεί ο ίδιος πιο σημαντικά «είναι ανοησίες αυτά τα μαθήματα, οι καθηγητές
είναι γελοίοι»
Έχει χαμηλό κίνητρο
Ο μαθητής με αρνητική αυτοεικόνα θα εκδηλώσει έλλειψη
εμπιστοσύνης στις δικές του δυνάμεις. Κατά συνέπεια, τα κίνητρα θα είναι πολύ
λιγότερα για να ξεκινήσει ή να συμμετέχει σε διάφορες δραστηριότητες επειδή θα
αισθάνεται ότι δεν είναι σε θέση να τις αποπερατώσει με επιτυχία.
Έχει αντίσταση
Οι μαθητές προσπαθούν να διατηρήσουν την εικόνα του εαυτού
τους και εκφράζουν απροθυμία και αντίσταση στις αλλαγές, ακόμα και αν αυτές οι
αλλαγές μπορεί να είναι προς όφελος τους. Οι μαθητές με αρνητική αυτοεικόνα
αντιστέκονται στην αλλαγή, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο της αποτυχίας σε
δύσκολες καταστάσεις.
Τα παιδιά και οι έφηβοι συνήθως αξιολογούν την αυτοεικόνα
τους ξεκινώντας από τις γνώμες και τις αντιδράσεις των μεγάλων. Οι επικρίσεις
των μεγάλων, καταλαμβάνουν τον εσωτερικό κόσμο του παιδιού όπου αυτό οδηγεί στο
σχηματισμό της χαμηλής ή υψηλής αυτοεκτίμησης του.
Τελος, η αξιολόγηση της αυτοεικόνας μας, διαφέρει ριζικά από
την αξιολόγηση των συμπεριφορών μας. Η αποτυχία διαφοροποίησης μεταξύ της
συμπεριφοράς και του ίδιου του ατόμου έχει συχνά ως αποτέλεσμα το σχηματισμό
της χαμηλής αυτοεκτίμησης του. Όλες οι παραπάνω εκδηλώσεις ακινητοποιούν τον
έφηβο με αποτέλεσμα να ανακρίνεται από την ομάδα και τους συνομηλίκους του και
αυτό ανοίγει ένα φαύλο κύκλο που μπορεί να τον οδηγήσει μελλοντικά σε εφηβική
κατάθλιψη.
Η συμβουλή του Ειδικού:
Η παρακολούθηση προγραμμάτων προσωπικής ανάπτυξης για
εφήβους, όπως είναι το life skills, φαίνεται ότι βοηθά στην αντιμετώπιση της
αρνητικής αυτό εικόνας και στην ενίσχυση των δημιουργικών χαρακτηριστικών της
προσωπικότητας του εφήβου.
Στέλιος Μαντούδης
Αναπτυξιακός Εργοθεραπευτής
Επιστημονικά Υπεύθυνος των Αναπτυξιακών Κέντρων Mandou
Σχόλια