{Τίποτε στη ζωή δεν είναι για να το φοβόμαστε, αλλά για να το κατανοήσουμε.
Μαρία Κιουρί, 1867-1934, Γαλλίδα φυσικός}
Οι σεισμολόγοι και οι γεωφυσικοί ανακοίνωσαν την είδηση ότι αναμένεται μεγάλος σεισμός στη χώρα μας σε δύο γεωγραφικά σημεία! Επίσης συμπληρώνουν ότι είναι γνωστές οι περιοχές της χώρας όπου υπάρχουν εκτιμήσεις ότι μπορεί κάποια στιγμή να συμβεί ισχυρός σεισμός σε βάθος χρόνου. Συνιστούν ψυχραιμία και χαρακτηρίζουν το φυσικό αυτό φαινόμενο ως κάτι απολύτως φυσιολογικό σε μία ιδιαίτερα σεισμογενή χώρα όπως η δική μας…Υπάρχει «μία λεπτομέρεια» στην όλη κατάσταση: το «βάθος χρόνου»! Αυτό είναι και το δεδομένο που δεν επιτρέπει στους επιστήμονες να μιλούν για πρόγνωση αλλά μόνο για εκτίμηση…
Πόσο εύκολα όμως και σχεδόν αυτόματα μπορούμε να θεωρήσουμε ένα απειλητικό για τη ζωή μας φαινόμενο της φύσης ως φυσιολογικό, και πόσο μάλλον όταν έχουμε αρκετά ξεμακρύνει και από τον εντελώς φυσικό τρόπο ζωής εδώ και εκατομμύρια χρόνια … Επιπλέον το συναίσθημα του φόβου είναι συνυφασμένο με την επιβίωση μας. Πρόκειται για μία καθαρά αντανακλαστική λειτουργία του εγκεφάλου μας με σκοπό να μας κάνει να αντιδράσουμε στον κίνδυνο που αντιμετωπίζουμε άμεσα σε μία δεδομένη χρονική στιγμή του παρόντος.
Στην περίπτωση ο οργανισμός μας συνεχίζει να χτυπά το «καμπανάκι» του κινδύνου ακόμα και όταν αυτός έχει παρέλθει ή όταν το μυαλό μας διογκώνει τα δεδομένα της πραγματικότητας, τότε δεν βιώνουμε το φυσιολογικό συναίσθημα του φόβου για το οποίο είμαστε βιολογικά προγραμματισμένοι, αλλά αισθανόμαστε άγχος και φοβία. Οι δύο αυτές έντονες ψυχοπιεστικές καταστάσεις είναι ικανές να μας οδηγήσουν έως και στην πλήρη ψυχοσωματική αποδιοργάνωση και κατάπτωση.
Πριν λίγα χρόνια είχα πάει στην Νάπολη της Ιταλίας ανυπομονώντας εκτός των άλλων να γνωρίσω από κοντά τον Βεζούβιο και την Πομπηία. Είχα διαβάσει αρκετά για την δραστηριότητα του ηφαιστείου, τις αναπόφευκτες σεισμικές δονήσεις και την καταστροφή των γειτονικών πόλεων στην αρχαιότητα! Αυτό που με εντυπωσίασε είναι η πληροφορία ότι οι ιταλικές αρχές είναι σε μόνιμη ετοιμότητα και με οργανωμένο σχέδιο εκκένωσης της πόλης!
Κατά την πολυήμερη παραμονή μου στην Νάπολη ζήτησα από κατοίκους της διαφορετικών ηλικιών και κοινωνικών τάξεων να μου περιγράψουν το σκεπτικό και το συναίσθημα τους. Πως είναι δηλαδή να ζουν κάτω από μία τόσο απειλητική «σκιά» γνωρίζοντας την καταστροφική της δύναμη και μάλιστα έχοντας «καθυστερήσει» σύμφωνα με τις στατιστικές να εμφανίσει πάλι τη δύναμή της;
Οι περισσότεροι χαριτολογούσαν, έκαναν μακάβρια αστεία, φιλοσοφούσαν για την ματαιότητα του ανθρώπινου βίου. Δήλωναν αδιαμφισβήτητη αγάπη για την πόλη τους και την αμετάκλητη απόφασή τους να ζουν μαζί της ακόμα και σκαρφαλωμένοι όπως κάποτε στις πλαγιές του ηφαιστείου με τα σπίτια και τις καλλιέργειές τους! Είναι ανίκανοι να κάνουν κάτι για το αναπόφευκτο αλλά επιλέγουν να ζήσουν με αυτό το δεδομένο με τον δικό τους τρόπο… Αφήνουν τη ζωή να «κάνει τη δουλειά» της όπως ξέρει πολύ καλά να την κάνει, συλλογιζόμουν.
Αλλιώς; Αλλιώς είμαστε όλοι δέσμιοι των αποτρόπαιων χαρακτηριστικών της Φοβίας και του Άγχους. Είναι λογικό να μην μπορούμε να αγνοήσουμε τις πληροφορίες. Δεν μπορούμε ως δια μαγείας να διαγράψουμε από τον εγκέφαλό μας τα δεδομένα. Το ζητούμενο δεν είναι αυτό. Σκοπός, καλό θα ήταν, να γίνει η ελάφρυνση της ψυχολογίας μας από τις αγχωτικές εμμονικές ιδέες που γεννούν τις φοβίες.
Το «βάθος χρόνου» μας λέει κάτι αλλά και τίποτα ταυτόχρονα! Ίσως σημαίνει τώρα που γράφω αυτές τις σειρές, ίσως και σε πέντε χιλιάδες χρόνια! Ας σεβαστούμε τις ελλείψεις και της αδυναμίες για την ώρα της ανθρώπινης γνώσης και ικανότητας. Ας περιοριστούμε σε όσα μπορούμε να κάνουμε, όπως η πρόληψη και η σωστή αντισεισμική προετοιμασία . Όσο μας επιτρέπουν οι συνθήκες σε ατομικό επίπεδο μέσα στα σπίτια και στις εργασίες μας. Η βοήθεια στην εξάπλωση της σωστής ενημέρωσης και σε άτομα νεαρότερα ή άπειρα από σεισμικές δραστηριότητες. Εξάλλου πάντοτε η δύναμη της ομαδικότητας και της αλληλεγγύης βοηθά στην ψυχική ανθεκτικότητα αλλά και στην επούλωση των «τραυμάτων»…
Ο τρόπος που σκεφτόμαστε το όλο ζήτημα επίσης είναι πολύ σημαντικός για την ποιότητα της ψυχολογίας μας. Θα λάβουμε υπόψη μας τα δεδομένα όπως ακριβώς είναι ή θα χαθούμε στο χάος των πιθανοτήτων και των νοσηρών φαντασιώσεων; Θα επιτρέψουμε στον οργανισμό μας να κατακλυστεί από τις ορμόνες ενός συνεχιζόμενου «συναγερμού» ή θα προσανατολίσουμε τον εγκέφαλό μας σε μία ώριμη, λογική και υγιέστερη μέθοδο σκέψης;
Και σύμφωνα με τη Μαρία Κιουρί, θα «πλησιάσουμε» το αντικείμενο του Φόβου μας με σκοπό να το κατανοήσουμε όσο περισσότερο μπορούμε κάνοντάς το πιο οικείο και «φιλικό» ή θα εξοντωθούμε σε μία ατέρμονη πάλη όπου το «τέρας» θα έχει γίνει εξαιτίας μας πιο μοχθηρό και επικίνδυνο;…
ΥΓΕΙΑΣ ΔΡΟΜΟΙ
Αλεξάνδρα Γεωργίου
Συνθετική Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας / Εκπαιδευτικός
( Integrative Counselling, COSCA / Πτυχιούχος Φιλοσοφικής Σχολής)
Απλό Τακτικό Μέλος της Ε.Ε.Σ (Ελληνική Εταιρεία Συμβουλευτικής) και της E.A.C (Ευρωπαϊκή Εταιρεία Συμβουλευτικής)
Σχόλια