Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Ο ρόλος των βιοδεικτών και της παθολογίας του όγκου στην ανοσο-ογκολογία

 
Ο καρκίνος αποτελεί μια μορφή πολέμου που διαδραματίζεται στο πεδίο του ανθρώπινου σώματος, με αντιπάλους το καρκινικό κύτταρο και το αμυντικό σύστημα. Η στρατηγική της άμυνας του οργανισμού διαθέτει πολλά εναλλακτικά σενάρια, καθένα των οποίων αφορά σε διαφορετική τακτική και ελιγμούς του εχθρού.

Η παθολογική ανατομική, ιατρική επιστήμη που ασχολείται με το μικρόκοσμο των κυττάρων και των ιστών του ανθρώπου , μέσα από τη μεγεθυμένη στο μικροσκόπιο εικόνα τους , παρακολουθεί και καταγράφει από χρόνια τους καρκίνους. Έχει αποσαφηνίσει σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο ανάπτυξης, οργάνωσης αλλά και επέκτασης της νόσου, καθορίζοντας ταυτόχρονα με τη βοήθεια ειδικών τεχνικών όπως η ανοσοϊστοχημεία, τα κριτήρια που ταυτοποιούν καθένα των υποτύπων του καρκίνου αλλά και καθορίζουν την εστία αφετηρίας τους [πρωτοπαθή εστία].

Η μελέτη των χαρακτηριστικών του καρκινικού ιστού συνέβαλε στην αναγνώριση μετρήσιμων παραμέτρων, των βιοδεικτών, που καθορίζουν τον κίνδυνο ανάπτυξης ή την παρουσία της νόσου και που προκαθορίζουν την επιθετική συμπεριφορά ενός όγκου. Οι συγκεκριμένοι προγνωστικοί δείκτες , μπορεί να σχετίζονται με τον ίδιο τον πάσχοντα και το γενετικό του υλικό ή και με τον ίδιο τον όγκο, το ρυθμό ανάπτυξής του και την ικανότητά του για μεταστατική επέκταση. Έτσι για παράδειγμα, το πάχος του μελανώματος, ο βαθμός πολλαπλασιασμού του και η παρουσία ή απουσία πληγής στην επιφάνειά του, αναγνωρίσθηκαν ως παράμετροι που καθορίζουν το μέλλον του μελανοπαθούς.

Μετά τη καταγραφή των χαρακτηριστικών του αντιπάλου, κατέστη προφανής η ανάγκη καθορισμού βιοδεικτών που εκπροσωπούν την ευαισθησία ή την αντοχή του όγκου σε φάρμακα [προβλεπτικοί βιοδείκτες] και που θα επιτρέψουν την αύξηση της επιβίωσης ή και την πλήρη ίαση του πάσχοντος με την εφαρμογή σωστότερων θεραπευτικών πρωτοκόλλων εξατομικευμένων κατά ασθενή και κατά στάδιο νόσου του [εντοπισμένης ή εκτεταμένης με απομακρυσμένες μεταστάσεις].

Η κατά βάθος μελέτη του γενετικού υλικού του καρκινικού κυττάρου κατέδειξε διαφοροποιήσεις του από το αρχικό κύτταρο που το δημιούργησε. Οι συγκεκριμένες μεταβολές, καλούμενες μεταλλάξεις, είναι χαρακτηριστικές και διαφορετικές για τα κύτταρα διαφόρων υποτύπων καρκίνων, γεγονός που οδήγησε στη δημιουργία φαρμάκων-πυραύλων, απόλυτα εξειδικευμένων στην αναγνώριση των κυττάρων συγκεκριμένου καρκίνου και προγραμματισμένων για την καταστροφή τους με απόλυτη ακρίβεια, ανεξάρτητα της θέσης τους στο ανθρώπινο σώμα [στοχευμένη θεραπεία].

Επιπρόσθετα, μετά την καταγραφή στο μικροσκόπιο των αλληλοεπιδράσεων του καρκινικού κυττάρου με το μικροπεριβάλλον του και το αμυντικό σύστημα, κατανοήθηκαν οι μηχανισμοί διαφυγής του καρκίνου από την επιτήρηση της άμυνας. Έτσι, αναπτύχθηκε η ανοσο-ογκολογία, νέος κλάδος της ογκολογίας που στοχεύει στην ανάπτυξη θεραπευτικών εφαρμογών που βελτιώνουν εκ των έσω την αποτελεσματικότητα της ανοσιακής απάντησης στον καρκίνο.

Ακολούθησε, η αναγνώριση των μηχανισμών και των διαφόρων κατηγοριών κυττάρων άμυνας του οργανισμού κατά εξειδίκευσή τους και αναπτύχθηκε η φαρμακογενωμική, επιστήμη που συνέβαλε στην προαγωγή αποτελεσματικότερων θεραπειών με συνδυασμό στοχευμένης θεραπείας με περισσότερα του ενός φάρμακα ή και με ανοσοθεραπευτικά πρωτόκολλα.

Στο μεταξύ, η χορήγηση διαμεσολαβητών άμυνας [ιντερφερόνη] και η ενίσχυση των αμυντικών Τ-λεμφοκυττάρων στα σημεία ελέγχου [checkpoints] της άμυνας με φάρμακα- αναστολείς των CTLA-4, PD-L1 ή ΡD-1, έχει συμβάλλει στην ανάπτυξη θεραπειών που υπόσχονται παρατεταμένη αναστολή της εξέλιξης του καρκίνου ή και πλήρη ίαση.


Κωνσταντίνα Φραγκιά-Τσίβου, MD, Ph.D, Παθολογοανατόμος
iatrikesexelixeis

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Τελειομανία: Χαρακτηριστικά και αρνητικές επιπτώσεις

Νιώθεις συχνά την ανάγκη ό,τι κάνεις να το κάνεις τέλεια; Έχεις παρατηρήσει να αναλαμβάνεις μια δουλειά και να μην την παραδίδεις ποτέ γιατί πιστεύεις ότι δεν είναι τέλεια και όλο κάτι λείπει; Καθυστερείς να παραδώσεις projects στη δουλειά σου γιατί νιώθεις την ανάγκη να τα τελειοποιήσεις; Παρατηρείς πως είσαι συνεχώς αγχωμένος γιατί θέλεις όλα να τα κάνεις τέλεια σε όλους τους τομείς της ζωής σου; Εάν έχεις μαζέψει αρκετά ναι στις παραπάνω ερωτήσεις τότε ίσως ανήκεις στην κατηγορία του τελειομανή. Ως τελειομανής ορίζεται ο άνθρωπος που αρνείται να δεχτεί οτιδήποτε λιγότερο από την τελειότητα. Εκφράζει τη συνεχή προσπάθεια ενός ατόμου για την αποφυγή λαθών, δεν δέχεται με τίποτα τη μετριότητα, θέτει εξαιρετικά υψηλά πρότυπα απόδοσης και ασκεί πολύ αρνητική κριτική στον εαυτό του όταν δεν φτάνει αυτά τα πρότυπα, ανησυχώντας πάρα πολύ για το πώς θα τον κρίνουν οι άλλοι άνθρωποι. Ποια είναι λοιπόν τα βασικά χαρακτηριστικά του τελειομανή ανθρώπου; Δεν αφήνει καθόλου χώρο

Μολυσματική τέρμινθος: Συμπτώματα, μετάδοση και θεραπεία

Η μολυσματική τέρμινθος είναι μία συχνή ιογενής πάθηση που προσβάλλει το δέρμα και ευκαιριακά τα μάτια. Μπορεί να επηρεάσει άτομα κάθε ηλικίας αλλά προσβάλλει κατά κύριο λόγο παιδιά, σεξουαλικά ενεργείς ενήλικες και αυτούς που για κάποιος λόγο δεν έχουν ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα. Η ηλικία που εμφανίζεται πιο συχνά στα παιδιά η πάθηση είναι μεταξύ ενός και 10 ετών. Δεν απαιτεί πάντα αντιμετώπιση. Ο ιός της μολυσματικής τερμίνθου ανήκει στην οικογένεια των poxvirus και ονομάζεται Molluscum Contagiosum Virus ( MCV ). Αποικεί μόνο τον άνθρωπο. Υπάρχουν 4 τύποι του ιού: MCV -1, MCV -2, MCV -3 και MCV -4. Ο πιο συχνός είναι ο ιός MCV -1 ενώ ο MCV -2 ανιχνεύεται πιο συχνά σε ενήλικες και είναι σεξουαλικά μεταδιδόμενος. Συμπτώματα Οι βλάβες της μολυσματικής τερμίνθου είναι μικρά σπυράκια, μεγέθους 1-10 χιλιοστών που μοιάζουν με ογκίδια, ελιές ή μαργαριτάρια. Πρόκειται για στρογγυλές, λευκές και γυαλιστερές βλατίδες (θολωτές) με ομφαλωτό κέντρο, που περιέχουν ένα

Σε ποιες παθολογικές καταστάσεις η ταχύτητα καθίζησης ερυθρών (ΤΚΕ) αυξάνει;

      Η ΤΚΕ σαν εργαστηριακή εξέταση συμπληρώνει 80 χρόνια «ζωής». Όπως λέει και το όνομά της, πρόκειται για την ταχύτητα με την οποία καθιζάνουν τα ερυθρά αιμοσφαίρια, όταν το δείγμα του αίματος τοποθετηθεί σε ειδικό σωλήνα. Η ΤΚΕ είναι μία απλή, φθηνή, μη ειδική δοκιμασία που εδώ και χρόνια χρησιμοποιείται για την διάγνωση καταστάσεων που σχετίζονται με την οξεία και χρόνια φλεγμονή, τον καρκίνο και τα αυτοάνοσα νοσήματα. ΗΤΚΕ αναφέρεται ως μη ειδική δοκιμασία, διότι όταν τη βρίσκουμε αυξημένη, ο γιατρός δεν μπορεί να καταλάβει σε ποιό σημείο του σώματος υπάρχει φλεγμονή, ποιά είναι η αιτία που την αυξάνει, δεδομένου ότι η ΤΚΕ επηρεάζεται και από άλλες καταστάσεις πέραν της φλεγμονής. Για τον λόγο αυτό η ΤΚΕ πρέπει να αξιολογείται σε συνάρτηση και με άλλες δοκιμασίες. Η ΤΚΕ σημαίνει μια κατάσταση ενεργοποίησης, κάτι σαν “συναγερμό” για τον οργανισμό που κινητοποιείται για να αντιμετωπίσει ένα πρόβλημα. Μπορεί να είναι μια απλή ουρολοίμωξη για παράδειγμα, όπου η ΤΚ