Η πιο επίφοβη ασθένεια
του ανθρώπου συμβαίνει σπανίως στο
εσωτερικό των ματιών αλλά δεν ισχύει
το ίδιο για τα βλέφαρα.
Είναι ίσως το τελευταίο
σημείο του σώματος που θα σκεφτόταν
κανείς ως θέση στην οποία μπορεί να
εμφανιστεί καρκίνος, η αλήθεια όμως
είναι πως τα μάτια δεν έχουν ανοσία στην
πιο επίφοβη ασθένεια του ανθρώπου.
Αν και οι καρκίνοι στο
εσωτερικό των ματιών είναι σπάνιοι, οι
καρκίνοι των βλεφάρων είναι πολύ συχνοί,
με τη συχνότητά τους να αυξάνεται κατ’
αναλογίαν με την ηλικία.
Υπολογίζεται ότι στον
γενικό πληθυσμό ένας στους 50.000 (περίπου
200-250 άτομα ετησίως στη χώρα μας) εμφανίζει
κάποια μορφή καρκίνου των ματιών, ενώ
σχεδόν ένας στους δέκα εκδηλώνει
καρκινώματα των βλεφάρων τα οποία
αποτελούν το 5%-10% των κρουσμάτων καρκίνου
του δέρματος, λέει ο χειρουργός-οφθαλμίατρος,
δρ Αναστάσιος - Ιωάννης Κανελλόπουλος,
καθηγητής Κλινικής Οφθαλμολογίας στο
Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.
Ο πιο συχνός καρκίνος
των βλεφάρων είναι το βασικοκυτταρικό
καρκίνωμα, το οποίο μπορεί να αναπτυχθεί
γύρω από το μάτι και μέσα στον οφθαλμικό
κόγχο, αλλά σπανίως εξαπλώνεται σε άλλα
σημεία του σώματος. Αλλοι καρκίνοι των
βλεφάρων είναι το ακανθοκυτταρικό
καρκίνωμα, το καρκίνωμα των σμηγματογόνων
αδένων και το μελάνωμα που είναι το πιο
επιθετικό απ’ όλα.
Στο εσωτερικό του
ματιού, ο πιο συχνός καρκίνος είναι το
οφθαλμικό μελάνωμα που μπορεί να
αναπτυχθεί σε διάφορα σημεία, όπως η
ίριδα. Υπολογίζεται ότι 4.000 έως 5.000
Ευρωπαίοι μαθαίνουν ετησίως ότι πάσχουν
από οφθαλμικό μελάνωμα, το οποίο αν
ανιχνευθεί εγκαίρως έχει υψηλά ποσοστά
ιάσεως (σχεδόν 80% στο πρώτο στάδιο της
νόσου, σύμφωνα με την Αμερικανική
Εταιρεία Καρκίνου - ACS).
Στα παιδιά, ο πιο συχνός
οφθαλμικός καρκίνος είναι το ρετινοβλάστωμα
που συνήθως εμφανίζεται στις ηλικίες
κάτω των 5 ετών αλλά όταν ανιχνεύεται
εγκαίρως έχει ποσοστά ιάσεως σχεδόν
95%, κατά τον δρα Κανελλόπουλο. Υπολογίζεται
ότι ένα παιδί στα 19.000 εμφανίζει
ρετινοβλάστωμα, το οποίο αντιπροσωπεύει
το 10% των κρουσμάτων καρκίνου σε βρέφη
ηλικίας έως 1 έτους. Στο 60% των περιπτώσεων
το ρετινοβλάστωμα αναπτύσσεται στο ένα
μάτι, ενώ στο υπόλοιπο και στα δύο.
Οι παράγοντες κινδύνου
Αν και οι αιτίες του
καρκίνου των ματιών δεν είναι γνωστές,
υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες κινδύνου
για μερικές από τις μορφές του, λέει ο
δρ Κανελλόπουλος.
Οφθαλμικό μελάνωμα.
Είναι πιο συχνό στους ανθρώπους με
ανοικτόχρωμα μάτια και σε όσους έχουν
πολλούς σπίλους (ελιές) στο δέρμα, πιθανώς
και σε όσους εκτίθενται πολύ στον ήλιο.
Ακανθοκυτταρικό
καρκίνωμα βλεφάρου. Είναι πιο συχνό σε
άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό
σύστημα, ιδίως εάν έχουν ιστορικό
σημαντικής έκθεσης στον ήλιο.
Βασικοκυτταρικό
καρκίνωμα βλεφάρου. Είναι πιο συχνό σε
άτομα με σημαντική έκθεση στην ηλιακή
ακτινοβολία.
Λέμφωμα των ματιών.
Είναι πιο συχνό σε άτομα με εξασθενημένο
ανοσοποιητικό σύστημα.
Ρετινοβλάστωμα. Στο
40%-45% των περιπτώσεων οφείλεται σε
κληρονομούμενο ελαττωματικό γονίδιο,
επομένως μπορεί να προσβάλει πολλά
άτομα της ίδιας οικογένειας.
Η πρόληψη
Επειδή η πρόληψη και η
έγκαιρη διάγνωση είναι η καλύτερη
θεραπεία, το πρώτο βήμα προστασίας είναι
η τακτική οφθαλμολογική εξέταση, που
ιδανικά πρέπει να γίνεται κάθε 1-2 χρόνια
μετά τα 45 έτη, εκτός κι αν υπάρχει ιατρικός
λόγος για να γίνεται πιο νωρίς και πιο
συχνά, λέει ο δρ Κανελλόπουλος.
Απαραίτητη είναι ακόμη
η χρήση γυαλιών ηλίου από τη βρεφική
κιόλας ηλικία, καθώς και η τακτική (μία
φορά τον χρόνο) παρακολούθηση από τον
οφθαλμίατρο τυχόν σπίλου (ελιάς) στο
βλέφαρο.
Ειδικά για τα βρέφη και
τα νήπια, μια ζουμαρισμένη φωτογραφία
των ματιών τους με το smartphone και με φλας
θα μπορούσε να εντοπίσει εγκαίρως τυχόν
ρετινοβλάστωμα (αν έχουν λευκοκορία,
δηλαδή η κόρη του ματιού μοιάζει να έχει
λευκή χροιά αντί να είναι μαύρη, ενδέχεται
να οφείλεται στη νόσο, σύμφωνα με τους
ειδικούς).
Αν, τέλος, παρατηρήσει
κανείς μια σκούρα κηλίδα στο έγχρωμο
τμήμα του ματιού του (την ίριδα) πρέπει
να απευθυνθεί για έλεγχο σε γιατρό,
ιδίως αν αυξάνεται το μέγεθός της,
καταλήγει ο δρ Κανελλόπουλος.
http://ygeia.tanea.gr/default.asp?pid=8&ct=1&articleID=24808&la=1
Σχόλια