Η Ιδεοψυχαναγκαστική
διαταραχή ανήκει στην κατηγορία των
αγχωδών διαταραχών με κύρια χαρακτηριστικά
το υπερβολικό άγχος και την έντονη
ανησυχία. Ο άνθρωπος που υποφέρει από
την Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή
εκφράζει στον τρόπο σκέψης του τις
λεγόμενες ιδεοληψίες οι οποίες με την
σειρά τους θα οδηγήσουν στην υιοθέτηση
των καταναγκασμών.
Το βασικό χαρακτηριστικό,
λοιπόν, της ΙΨΔ είναι οι επαναλαμβανόμενοι
ψυχαναγκασμοί και καταναγκασμοί, που
είναι αρκετά σοβαροί ώστε να προκαλούν
έντονη υποκειμενική ενασχόληση, να
καταναλώνουν μεγάλο μέρος της ημέρας
από το χρόνο του ατόμου και να προκαλούν
σημαντική έκπτωση της λειτουργικότητας
του.
Τα συμπτώματα της ΙΨΔ
μπορεί να κυμαίνονται από μέτρια έως
και πολύ σοβαρά. Η σοβαρή συμπτωματολογία
χωρίς θεραπευτική παρέμβαση είναι ικανή
να καταστρέψει την δυνατότητα του ατόμου
να λειτουργήσει ικανοποιητικά στην
εργασία του, στο σχολείο ή ακόμη και στο
σπίτι του. Επειδή, λοιπόν, η ΙΨΔ μπορεί
να επιφέρει προβλήματα στην καθημερινότητα
του ατόμου, είναι πολύ σημαντικό, εάν
εντοπισθεί κάποιο πρόβλημα, να αναζητηθεί
άμεσα βοήθεια.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά
της ΙΔΨ:
Α. Ιδεοληψίες: Οι
ιδεοληψίες είναι ανεπιθύμητες σκέψεις
ή εικόνες οι οποίες έρχονται ξαφνικά
στο μυαλό του πάσχοντα από ΙΨΔ, χωρίς ο
ίδιος να το θέλει. Οι σκέψεις αυτές
συνήθως δεν ταιριάζουν στην προσωπικότητα
του ατόμου, έχουν δυσάρεστο περιεχόμενο,
και πάντα προκαλούν δυσφορία. Το πιο
συχνό θέμα των ιδεοληψιών αφορά φόβο
για πιθανή μόλυνση.. Άλλο συχνό θέμα
είναι αυτό που αφορά σκέψεις αμφιβολίας
οι οποίες φτάνουν σε παθολογικά επίπεδα,
π.χ. το άτομο μπορεί να αμφιβάλλει για
το αν έκλεισε την βρύση, τον θερμοσίφωνα,
το μάτι της κουζίνας και γενικά αμφιβολία
για πράγματα που θα μπορούσαν δυνητικά
να βλάψουν τον εαυτό ή τους άλλους.
Β. Ψυχαναγκασμοί: Οι
ψυχαναγκασμοί έχουν να κάνουν με
επαναληπτικές και επίμονες πράξεις που
στόχο έχουν να μειώσουν το άγχος που
συνδέεται με τις ιδεοληψίες. Οι
ψυχαναγκασμοί ποτέ δεν προκαλούν από
μόνοι τους ευχαρίστηση. Το άτομο όμως
νιώθει αναγκασμένο να κάνει την
ψυχαναγκαστική πράξη γιατί έτσι πιστεύει
ότι θα του φύγει το άγχος. Για παράδειγμα,
αν το άτομο έχει ιδεοληψίες μόλυνσης
νιώθει αναγκασμένο να πλένει τα χέρια
πολλές φορές μέσα στη μέρα, ακόμα και
αν δεν έχει πιάσει κάτι. Οι ιδεοληψίες
αμφιβολίας συνοδεύονται από ψυχαναγκασμούς
ελέγχου. Έτσι το άτομο ελέγχει πάρα
πολλές φορές εάν έκλεισε το μάτι της
κουζίνας ή τον θερμοσίφωνα κλπ. Άλλοι
συχνοί ψυχαναγκασμοί είναι: το μέτρημα
(που πολλές φορές συνοδεύει άλλους
καταναγκασμούς όπως το πλύσιμο των
χεριών), η επανάληψη συγκεκριμένων
λέξεων ή φράσεων, οι συχνές ερωτήσεις
επιβεβαίωσης προς τους άλλους.
Πότε χρειάζεται να
αναζητηθεί βοήθεια;
Όταν τα συμπτώματα
είναι έντονα, έχουν διάρκεια, δεν έχουν
ρεαλιστική βάση και εμποδίζουν την
ομαλή, καθημερινή ζωή.
Όταν όλη η ενέργεια του
ατόμου αναλώνεται σε ανεδαφικές σκέψεις
και πράξεις.
Όταν τα συμπτώματα δεν
τον αφήνουν να συγκεντρωθεί και να
αποδώσει στην εργασία του ή στο σχολείο.
Όταν δυσκολεύεται να
επικοινωνήσει με τους άλλους και
διακόπτει τις σχέσεις με φίλους και
συγγενείς.
Η Θεραπεία της
Ιδεοψυχαναγκαστικής Διαταραχής
Στα πλαίσια της
θεραπευτικής αντιμετώπισης της
Ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής, ο
θεραπευτής θα προχωρήσει στην εφαρμογή
των κατάλληλων τεχνικών, στοχεύοντας
στη μείωση της έντασης αλλά και της
συχνότητας τόσο των ιδεοληψιών όσο και
των καταναγκασμών. Επίσης, σε περιπτώσεις
που κρίνεται αναγκαίο (με βάση την ένταση
των συμπτωμάτων της διαταραχής καθώς
και των προσωπικών αναγκών του
θεραπευόμενου) ο συνδυασμός της
φαρμακευτικής αγωγής και της ψυχοθεραπείας
δίνει υψηλά ποσοστά αποτελεσματικότητας.
Αρθρογράφος: Μαρία
Βερβέρη
http://www.e-psychology.gr/obsessive-compulsing-disorder/1709-ideopsyxanagkastiki-diataraxi.html
Σχόλια