Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή



We live in the midst of alarms; anxiety beclouds the future; we expect some new disaster with each newspaper we read.

Abraham Lincoln

Ανησυχώ συνεχώς για σχεδόν τα πάντα. Αναστατώνομαι υπερβολικά χωρίς απαραίτητα να υπάρχει κάποιο εμφανές πρόβλημα. Δυσκολεύομαι να πέσω για ύπνο το βράδυ και στη δουλειά μου είναι βάσανο να συγκεντρωθώ. Στο τέλος θα με διώξουν. Θυμώνω με τη γυναίκα μου καθημερινά. Φοβάμαι ότι κάτι θα πάθω, κανένα εγκεφαλικό, καμιά καρδιά, άσε που και τα οικονομικά είναι χάλια και δεν ξέρω τι θα κάνω και με αυτά… Π.Χ.

Τι είναι η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή;
Η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή (ΓΑΔ) αποτελεί μια από τις αγχώδεις διαταραχές που περιγράφονται στα κλινικά εγχειρίδια. Η ιδιαιτερότητα της συγκεκριμένης διαταραχής είναι ότι ενώ έχει σωματικά συμπτώματα (π.χ. ταχυκαρδία, δύσπνοια μυϊκή τάση) και υποκειμενικές ενοχλήσεις, αυτά δεν έχουν την ένταση ή και την συχνότητα άλλων διαταραχών όπως η διαταραχή πανικού  ή η κοινωνική φοβία. Θα λέγαμε ότι η ΓΑΔ έχει περισσότερο τον χαρακτήρα του χρόνιου άγχους που εμφανίζεται σε ποικίλους σημαντικούς τομείς της καθημερινότητας του ατόμου.

Η ΓΑΔ χαρακτηρίζεται από «επίμονο» ελεύθερα διακυμαινόμενο άγχος και από ένα πλήθος οργανικών αντιδράσεων όπως η τρεμούλα, η νευρικότητα, ένταση, ο ιδρώτας, η ελαφριά ζάλη, ο φόβος και η ευερεθιστότητα (Reber, 1985, στο Καλπάκογλου, 1997). Το βασικό στοιχείο στην ΓΑΔ είναι το υπερβολικό, μη ρεαλιστικό και σχετικά διάχυτο άγχος που μπορεί να είναι χρόνια και να μην συνδέεται απαραίτητα με προσβολές πανικού. Ταυτόχρονα το άτομο που εμφανίζει ΓΑΔ μπορεί να έχει ήπια συμπτώματα μελαγχολίας ενώ οι κοινωνικές και επαγγελματικές του δυσκολίες να μην είναι πολλές ή σημαντικές.

Σύμφωνα με το γνωσιακό μοντέλο, οι ασθενείς με ΓΑΔ δηλώνουν ανησυχία για πράγματα πολύ μικρές πιθανότητες να συμβούν, ενώ αναφέρονται αρκετά στην αυτοαπασχόληση (self-preoccupation). Η αυτοαπασχόληση αποτελεί ένα από τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας ορισμένων ανθρώπων. Στην ουσία αποτελεί όλες τις γνωσιακές λειτουργίες (π.χ. συλλογή πληροφοριών από το περιβάλλον, προσοχή, νοηματοδότηση, επεξεργασία πληροφοριών) και συνδέεται στενά με τον τρόπο που κάποιος βιώνει τα συναισθήματά του (π.χ. άγχος) (Καλπάκογλου, 1997). Ο Sarason (1988) προτείνει ότι «η προσωπικότητα του ανθρώπου μπορεί να γίνει κατανοητή βάση από τη διαδικασία επεξεργασίας πληροφοριών […] ανιχνεύει το περιβάλλον του και συλλέγει ενδείξεις που είναι σχετικές με τη σκέψη και μετά παίρνει [ο άνθρωπος] αποφάσεις αναφορικά με τη συμπεριφορά του». Το χαρακτηριστικό της αυτοαπασχόλησης, λοιπόν, μπορεί να σχετιστεί με πιθανούς κινδύνους ή απειλές, παρόντες ή μελλοντικούς, και με την δεξιότητα, του ατόμου, αντιμετώπισης αυτών των κινδύνων. Μια γενικευμένη τάση του ανθρώπου στην αυτοαπασχόληση (ως χαρακτηριστικό) μπορεί να εντείνει αρνητικές γνωσιακές λειτουργίες (π.χ. καταστροφοποίηση) και επακόλουθα να επηρεάζει/αυξάνει το συναίσθημα του άγχους.

Η βασική διαφορά της ΓΑΔ με άλλες διαταραχές του άγχους είναι ότι:
- Προκαλείται από ένα ευρύ φάσμα καταστάσεων και ερεθισμάτων της καθημερινότητας
- Οι σκέψεις του ατόμου έχουν καταστροφικό ή απόλυτο χαρακτήρα για θέματα που αφορούν κυρίως το παρελθόν ή το μέλλον
- Οι προσωπικοί κανόνες που θέτει το άτομο είναι συνήθως άκαμπτοι ή και ακραίοι
- Η ανησυχία του ατόμου αφορά κυρίως την προσωπική του αποτυχία, την κριτική, την απορριψη, την αμηχανία και την έλλειψη ελέγχου

Το βασικότερο χαρακτηριστικό όμως είναι αυτό της ανησυχίας. Τον όρο «ανησυχία» μπορούμε να το καταλάβουμε ως μια «αλυσίδα σκέψεων και εικόνων, η οποία είναι φορτωμένη από αρνητικές επιδράσεις και είναι σχετικά μη ελεγχόμενη» (Borkovec, 1983. στο Καλπάκογλου, 1997). Όταν κάποιος ανησυχεί, προσπαθεί νοητά να λύσει κάποιο πρόβλημα του οποίου το αποτέλεσμα θα είναι αβέβαιο αλλά έχει την πιθανότητα για αρνητική έκβαση. Με αυτό τον τρόπο η ανησυχία τείνει να ταυτιστεί με τον φόβο και σταδιακά – και σχετικά σύντομα – ξεκινάει ο φαύλος κύκλος του άγχους.

Βιβλιογραφία
Καλπάκογλου, Θ. (1997). Άγχος και Πανικός. Γνωσιακή θεωρία και θεραπεία. Αθήνα. Εκδ. Ελληνικά Γράμματα.

mypsychology
Χρήστος Κουτσαύτης Ψυχολόγος απόφοιτος του Swansea University

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Τριπλή δόση νάρκωσης στο αίμα της 15χρονης που πέθανε μετά από επίσκεψη σε οδοντίατρο

Σοκ έχει προκαλέσει ο ξαφνικός θάνατος μίας 15χρονης βορειοηπειρώτισσας που ζούσε στα Γιάννενα, πριν από μερικούς μήνες σε νοσοκομείο της Αλβανίας. Η 15χρονη έχασε ξαφνικά τη ζωή του έπειτα από επίσκεψη σε οδοντίατρο στους Αγίους Σαράντα. Ο πατέρας της μικρής είχε ζητήσει να γίνει ιατροδικαστική πραγματογνωμοσύνη και στην Ελλάδα καθώς δεν μπορούσε να δεχθεί την έκθεση ιατροδικαστή στην Αλβανία που έδειχνε ως αιτία θανάτου της 15χρονης κόρης του την εσωτερική αιμορραγία. Σύμφωνα με τα νεότερα στοιχεία απο την ιατροδικαστική έκθεση που έγινε στην Ελλάδα κατόπιν αιτήματος του πατέρα, στο αίμα της 15χρονης εντοπίστηκε τριπλάσια ποσότητα φαρμάκου νάρκωσης από τα επιτρεπόμενα όρια. «Στο αίμα του παιδιού μου, δύο ώρες πριν πεθάνει βρέθηκαν 13.6 mg/ml φαρμάκου ύπνωσης την ώρα που το επιτρεπτό όριο είναι στα 2-5 mg/ml, ανάλογα με την ηλικία και τα κιλά του καθενός. Θα συνεχίσω να αναζητώ την αλήθεια για το τι έκαναν στο παιδί μου ακόμη και αν οι αρμόδιοι στην Αλβανία προσ...

Προσοχή αν δείτε τέτοια σημάδια στο δέρμα σας – Τι να κάνετε

Ονομάζεται και “Ringworm” ή “Tinea”. Είναι η κοινή μυκητιασική λοίμωξη στο δέρμα που συνήθως επηρεάζει διάφορα σημεία σε όλο το σώμα (tinea corporis), το τριχωτό της κεφαλής (tinea capitis), τα πόδια (tinea pedis, ή “πόδι του αθλητή”) και τη βουβωνική χώρα (tinea cruris). Δείτε όλα όσα πρέπει να ξέρετε για την μυκητιασική δερματική λοίμωξη και πώς θα την αναγνωρίσετε στο δέρμα σας: Όχι η πάθηση δεν προκαλείται από κάποιο σκουλήκι. Είναι μια μυκητιασική λοίμωξη που συχνά σχηματίζει ένα εξάνθημα σε σχήμα δακτυλίου. Μπορεί να έχει ένα κόκκινο κέντρο ή κανονικό τόνο του δέρματος στο εσωτερικό του δακτυλίου. Τι προκαλεί την λοίμωξη; Ορισμένοι μύκητες μπορεί να βοηθούν το σώμα, αλλά ένας τύπος δερματόφυτου μύκητα που προκαλεί την λοίμωξη αυτή, ερεθίζει το δέρμα σε μεγάλο βαθμό. Αυτοί οι μύκητες τρέφονται από τους νεκρούς ιστούς του δέρματος σας, τα μαλλιά και τα νύχια. Τα δερματόφυτα ευδοκιμούν σε ζεστές, υγρές περιοχές, όπως οι πτυχώσεις του δέρματος στην περιοχή βουβω...

Πράσινα κόπρανα: Να ανησυχήσω ή όχι;

Ανδιαπιστώσετε ότι τα κόπρανά σας είναι πράσινα, πιθανότατα να θορυβηθείτε. Όμως, το περίεργο αυτό χρώμα, δεν αποτελεί απαραίτητα αιτία ανησυχίας. Το χρώμα των κενώσεων σας είναι συχνά μια αντανάκλαση του τι τρώτε. Το πράσινο χρώμα ενδεχομένως να οφείλεται στην κατανάλωση πολλών πράσινων λαχανικών, όπως το σπανάκι και το μπρόκολο, καθώς αυτές οι τροφές περιέχουν μεγάλες ποσότητες μιας πράσινης χρωστικής ουσίας, της χλωροφύλλης. Άλλες διατροφικές πιθανές αιτίες είναι η λήψη συμπληρωμάτων σιδήρου και χρωματισμένα με πράσινο τρόφιμα, όπως ορισμένα μίγματα αρωματισμένων ποτών, γρανίτες και κερασάκια τουρτών γενεθλίων,. Η χολή, το κίτρινο-πράσινο πεπτικό υγρό που εκκρίνεται από το ήπαρ και αποθηκεύεται στη χοληδόχο κύστη, μπορεί επίσης να ευθύνεται για τα πράσινα κόπρανα. «Το φυσιολογικό χρώμα των κοπράνων είναι καφέ. Η παρουσία της χολερυθρίνης στη χολή ευθύνεται για το χρώμα των κοπράνων. Διαταραχές στη χολερυθρίνη είναι δυνατόν να χρωματίσουν τα κόπ...