Δυσκοιλιότητα; Μη την αμελείτε!

Η δυσκοιλιότητα είναι ενόχλημα που έχει εμφανισθεί κατά καιρούς σε πολλά άτομα και είναι δύσκολο να καθοριστεί με ακρίβεια, επειδή υπάρχει μεγάλη ποικιλία των φυσιολογικών συνηθειών του εντέρου. Αναφέρεται ως δυσκοίλιο το άτομο, όταν η αφόδευση γίνεται πιο λίγες από τρεις φορές την εβδομάδα. Αυτό όμως δεν είναι ικανοποιητικός χαρακτηρισμός, γιατί μπορεί να υπάρχει καθημερινή αφόδευση, αλλά με σημαντικά ενοχλήματα που προκαλούνται από σκληρά κόπρανα που αποβάλλονται δύσκολα, υπάρχει φούσκωμα στο κάτω τμήμα της κοιλιάς και το αίσθημα της ατελούς κένωσης. Η δυσκοιλιότητα είναι η κινητική διαταραχή της διάβασης του εντερικού υπολείμματος δια του παχέος εντέρου, ή της λειτουργίας του ορθού (τελικό τμήμα του εντέρου) και του πρωκτού. Τούτο προκαλείται από την επίδραση διαφόρων παθήσεων που επηρεάζουν το γαστρεντερικό σωλήνα ή από ορισμένα φάρμακα που προκαλούν μειωμένη κινητικότητα του εντέρου, όπως γαγγλιοπληγικά, οπιοειδή, αντικαταθλιπτικά, διανοητική και σωματική εξασθένηση, διατροφή στερούμενη φυτικού υπολείμματος, το άγχος και η ψυχολογική ένταση, ο σπασμός του σφιγκτήρα του πρωκτού από αιμορροϊδες ή ραγάδες.

Η χρόνια δυσκοιλιότητα είναι πολύ συχνή και μεγάλο ποσοστό ατόμων παίρνει καθαρτικά καθημερινά για να γίνει δυνατή η αφόδευση. Ο γρήγορος και καταναγκαστικός ρυθμός της ζωής που έχει επιβληθεί στην κοινωνία μας για την αντιμετώπιση των πολλών αναγκών μας αμβλύνει την ανταπόκριση του ατόμου στα ερεθίσματα για την έναρξη της αφόδευσης με αποτέλεσμα τα σκληρά και μεγάλα σε όγκο κόπρανα να πληρούν το τελικό τμήμα του εντέρου, δηλαδή το ορθό, οπότε επιτείνεται η δυσκολία για την κένωση.

Μερικά από τα αίτια που αναφέρονται είναι, επίσης, η συνεχής κατάκλιση λόγω νοσημάτων, η ανάγκη της αφόδευσης να γίνεται σε μη οικείο περιβάλλον (ξένη τουαλέτα), ή μπορεί να φταίει ο τρόπος εκπαίδευσης στην παιδική ηλικία για τη χρήση της τουαλέτας για την αφόδευση.

Η θεραπευτική αγωγή της δυσκοιλιότητας πρέπει να είναι εξατομικευμένη και να γίνεται εκτίμηση της διάρκειας και σοβαρότητάς της, της ηλικίας και των διαταραχών της υγείας που συνυπάρχουν. Η συμπτωματική αγωγή είναι εμπειρική και αρχικά συμβουλεύεται να ακολουθείται διαιτητική αγωγή που αποδίδει μεγάλο φυτικό υπόλειμμα (φρούτα, λαχανικά, ψωμί ολικής αλέσεως, δημητριακά).

Καθαρτικά που αυξάνουν τον όγκο των κοπράνων αποτελούνται από φυσικούς πολυσακχαρίτες, όπως το ψύλλιο ή παράγωγα της κυτταρίνης που έχουν παρόμοια δράση με τις φυτικές ίνες. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται σημαντική αύξηση της ποσότητας του πόσιμου νερού.

Το παραφινέλαιο με υποκλυσμό μαλακώνει τα κόπρανα και ευκολύνει την κένωση.

Τα καθαρτικά καστορέλαιο και η σέννα διεγείρουν την εντερική έκκριση και αυξάνουν την κινητικότητα του εντέρου.

Μελέτη της λειτουργίας του παχέος εντέρου, του ορθού και του πρωκτού γίνεται στα άτομα με σοβαρή δυσκοιλιότητα που δεν ανταποκρίνονται στη θεραπευτική αντιμετώπιση.

Στη χρόνια επίμονη δυσκοιλιότητα προτείνεται η χειρουργική θεραπεία σε επιλεγμένα άτομα (Νόσος Hirschprung, αδράνεια παχέος εντέρου).

cancer-society

Σταύρος Σ. Μπεσμπέας  Καθηγητής Χειρουργικής και τέως Πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας