Ένας στους δύο άνδρες
και γυναίκες άνω των 50 ετών σηκώνονται
από το κρεβάτι τους τη νύχτα για να
επισκεφθούν την τουαλέτα. Παρόλο που
για το συγκεκριμένο πρόβλημα υπάρχουν
λύσεις, φαρμακευτικές και μη, η πλειοψηφία
των ασθενών τείνουν να θεωρούν τη
νυχτερινή έγερση για ούρηση φυσιολογική
κατάσταση για την ηλικία τους, με
αποτέλεσμα να μην πηγαίνουν ποτέ στον
γιατρό και να μένουν χωρίς βοήθεια.
Η νυκτουρία (δηλαδή η
ανάγκη να ξυπνήσει κάποιος την νύχτα
προκειμένου να κενώσει την κύστη του),
είναι η συχνότερη διαταραχή του κατώτερου
ουροποιητικού συστήματος και η συχνότερη
αιτία απώλειας του ύπνου που επηρεάζει
περισσότερους από τους μισούς άνδρες
και γυναίκες ηλικίας άνω των 50 ετών. Η
συχνότητα εμφάνισης της νυκτουρίας
είναι υψηλή και σε νεότερα άτομα. Στους
ηλικιωμένους, η νυκτουρία εμφανίζεται
το ίδιο συχνά και στα δύο φύλα. Τα
τελευταία επιδημιολογικά δεδομένα
αποδεικνύουν ότι σχεδόν 40 εκατομμύρια
ενήλικες Ευρωπαίοι διακόπτουν τον ύπνο
τους κάθε βράδυ προκειμένου να ουρήσουν,
γεγονός που τους προκαλεί σοβαρά
προβλήματα κόπωσης κατά την διάρκεια
της επόμενης ημέρας και σοβαρά οργανικά
και ψυχολογικά προβλήματα.
Οι περισσότεροι άνθρωποι
αλλά και οι επαγγελματίες υγείας
πιστεύουν ότι είναι φυσιολογικό να
ξυπνά κανείς την νύχτα για να κενώσει
την ουροδόχο κύστη του.
Ο ύπνος διαδραματίζει
σημαντικό ρόλο στην επαναφορά της
ενεργητικότητας, την αποκατάσταση του
ρυθμού του μεταβολισμού αλλά κυρίως
ενισχύει την γνωσιακή λειτουργία και
είναι θετικός προγνωστικός παράγοντας
για την μακροζωία. Σημασία δεν έχει η
συνολική διάρκεια του ύπνου, αλλά η
επαρκής διάρκεια αδιατάρακτου ύπνου.
Πέντε ή έξι ώρες αδιατάρακτου ύπνου
είναι σημαντικότερες από 10 ώρες
διακοπτόμενου ύπνου. Η σημαντικότερη
και πλέον αναζωογονητική περίοδος ύπνου
είναι αυτή των πρώτων 3-4 ωρών. Η αφύπνιση
κατά τη διάρκεια αυτών των 3-4 πρώτων
ωρών λόγω της νυκτουρίας έχει σοβαρές
αρνητικές επιπτώσεις στην ημερήσια
λειτουργία του ατόμου.
Οι σημαντικότερες
παθήσεις του ουροποιητικού που μπορεί
να προκαλέσουν νυκτουρία, είναι η
νυκτερινή πολυουρία, η καλοήθης υπερπλασία
του προστάτη, η νευρογενής κύστη, η
μειωμένη χωρητικότητα της κύστης και
ο καρκίνος του προστάτη. Ορισμένες από
τις ανωτέρω παθήσεις μπορεί να συνυπάρχουν.
Η νυκτερινή πολυουρία προκαλείται
κυρίως από τη διαταραχή στην παραγωγή
μιας φυσικής ορμόνης του οργανισμού
(της βαζοπρεσσίνης) υπό την επίδραση
της οποίας, η φυσιολογική παραγωγή των
ούρων το βράδυ μειώνεται επαρκώς ούτως
ώστε η κύστη να μπορεί να αποθηκεύει τα
παραγόμενα ούρα και να εξασφαλίζεται
ένας απρόσκοπτος ύπνος.
Η διερεύνηση της
νυκτουρίας απαιτεί τη λήψη επαρκούς
ιατρικού ιστορικού, τη συστηματική
κλινική εξέταση και εργαστηριακές
εξετάσεις. Η νυκτερινή πολυουρία μπορεί
να τεκμηριωθεί με βάση τη συμπλήρωση
του λεγομένου «ημερολογίου ούρησης»,
όπου ο ασθενής καταγράφει τον όγκο των
παραγομένων ούρων κατά τη διάρκεια του
νυκτερινού του ύπνου.
Θεραπεία
Η θεραπεία εξαρτάται
από την υποκείμενη πάθηση και από τη
βαρύτητα της νυκτουρίας. Ο στόχος της
θεραπείας είναι η κλινικά σημαντική
μείωση της διακοπής του ύπνου για ούρηση,
που ορίζεται ως το πολύ μία αφύπνιση το
βράδυ για την κένωση της κύστης. Η
θεραπεία μπορεί να είναι συντηρητική,
φαρμακευτική ή ακόμη και χειρουργική.
Ως συντηρητική θεραπεία
θεωρείται η αλλαγή στον τρόπο ζωής και
ειδικά εκείνων των παραγόντων που
επηρεάζουν τη νυκτουρία. Έτσι, η μείωση
της λήψης υγρών το βράδυ, η αποφυγή λήψης
καφέ ή αλκοόλ -που αποτελούν φυσικά
διουρητικά- το απόγευμα ή το βράδυ, καθώς
και η προσπάθεια επίτευξης μιας
ολοκληρωμένης ούρησης χωρίς υπόλειμμα
πριν τον βραδινό ύπνο, συγκαταλέγονται
στη συντηρητική θεραπεία.
Φαρμακευτικά, η νυκτουρία
αντιμετωπίζεται με φάρμακα που δίνονται
για την αντιμετώπιση της αιτίας που την
προκαλεί. Η χορήγηση φαρμάκων που
αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα που
προκαλούνται από την καλοήθη υπερτροφία
του προστάτη ή την υπερδραστήρια κύστη,
παρότι είναι καλά τεκμηριωμένες και
απολαμβάνουν επί δεκαετίες της
εμπιστοσύνης επαγγελματιών υγείας,
μπορεί να μην είναι επαρκής επειδή στη
νυκτουρία, η αυξημένη παραγωγή ούρων
λόγω ανεπαρκούς έκκρισης αντιδιουρητικής
ορμόνης, απαιτεί στοχευμένη θεραπευτική
αντιμετώπιση. Το τελευταίο μπορεί να
γίνει εφικτό με μία επί δεκαετίες γνωστή
φαρμακευτική αγωγή με το δομικό ανάλογο
της αντιδιουρητικής ορμόνης δεσμοπρεσσίνη,
η οποία χορηγείται από του στόματος με
πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα, σε
επίπεδο αντιμετώπισης της νυκτουρίας
και διατήρησης του ύπνου.
Δεσμοπρεσσίνη
Δημοσιευμένες μελέτες
έχουν αποδείξει ότι η μακροχρόνια αγωγή
με δεσμοπρεσσίνη είναι αποτελεσματική,
καλώς ανεκτή και μπορεί να βοηθήσει στη
μακροχρόνια βελτίωση των συμπτωμάτων.
Η αγωγή με δεσμοπρεσσίνη συστήνεται ως
θεραπεία πρώτης επιλογής με σύσταση
βαθμού Α (grade A recommendation) από τη Διεθνή
Ένωση για την Εγκράτεια (International Continence
Society) και τη Ευρωπαϊκή Ουρολογική Εταιρεία
(EAU). Όταν συνταγογραφείται δεσμοπρεσσίνη,
οι ασθενείς πρέπει να καθοδηγούνται,
ώστε να αποφεύγουν την πρόσληψη μεγάλων
ποσοτήτων υγρών, να μην παίρνουν δόση
μεγαλύτερη από τη συνιστώμενη και να
διακόπτουν τη θεραπεία και να ζητούν
ιατρική συμβουλή αν παρουσιάσουν
κεφαλαλγία, ναυτία ή έμετο.
lifepositive
Σχόλια