Συνθετικά γονίδια γίνονται ασπίδα κατά του Aids

Τον περασμένο μήνα, οι επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι κατέγραψαν μια μεγάλη νίκη κατά του ιού του έιτζ. Ειδικότερα, επιστήμονες του Ερευνητικού Ινστιτούτου Σκριπς ανακοίνωσαν ότι είχαν δημιουργήσει ένα τεχνητό αντίσωμα, το οποίο από τη στιγμή που θα βρεθεί στο αίμα μπορούσε να αιχμαλωτίσει τον ιό και να τον εξουδετερώσει. Το μόριο αυτό, όπως αποδείχθηκε, μπορεί να εκριζώσει τον ιό του έιτζ από μολυσμένους πιθήκους και να τους προστατεύσει έναντι μελλοντικών λοιμώξεων.

Ωστόσο η θεραπεία αυτή δεν είναι κάποιο εμβόλιο σε οιαδήποτε μορφή. Τοποθετώντας συνθετικά γονίδια στους μυς των πιθήκων οι επιστήμονες στην πραγματικότητα επανασχεδιάζουν τα ζώα κατά τρόπο ώστε να αντιστέκονται στο έιτζ, αλλά και στον Εμπολα, την ελονοσία, τη γρίπη και την ηπατίτιδα.
«Οριό μας ο ουρανός», επισημαίνει ενθουσιώδης ο δρ Μάικλ Φαρζάν, λοιμωξιολόγος στο Ινστιτούτο Σκριπς και συντάκτης της πρόσφατης μελέτης. Ο δρ Φαρζάν και οι συνεργάτες του ευελπιστούν ότι η τεχνική που χρησιμοποίησαν μπορεί να παράσχει μακροπρόθεσμη προστασία έναντι ασθενειών για τις οποίες δεν υπάρχουν εμβόλια. Η πρώτη κλινική μελέτη σε ανθρώπους που βασίζεται σε αυτή τη στρατηγική προσέγγιση - ανοσοπροφύλαξη με γενετική μεταφορά- βρίσκεται ήδη στα σκαριά, ενώ έχουν ήδη σχεδιαστεί πολλές νέες.

Βέβαια, κατά πόσον αυτή η προσέγγιση πρόκειται να επιτύχει, παραμένει ασαφές. Οι ερευνητές θα πρέπει πρώτα να μάθουν κατά πόσον είναι ασφαλής και αποτελεσματική για τον άνθρωπο, ενώ είναι βέβαιο ότι η προοπτική της γενετικής μηχανικής, προκειμένου να αποκτηθεί προστασία έναντι κάποιων ασθενειών, θα ανησυχήσει πολλούς αρρώστους.

Τα συμβατικά εμβόλια μαθαίνουν στο ανοσοποιητικό σύστημα πώς να κατασκευάζει αντισώματα, εισάγοντας στον οργανισμό ένα εξασθενημένο ή νεκρό παθογόνο παράγοντα ή ακόμα απλά μοριακά θραύσματά του.
Τα κύτταρα του ανοσοποιητικού παράγουν αντισώματα, κάποια από τα οποία μπορούν να πολεμήσουν τις λοιμώξεις.

Σε κάποιες περιπτώσεις τα αντισώματα μας παρέχουν ισχυρή άμυνα έναντι των παθογόνων παραγόντων. Ομως ο ιός, σε περιπτώσεις όπως είναι αυτή του έιτζ, έχει τόσο πολλά στελέχη που είναι πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο να παρασκευασθεί ένα αποτελεσματικό εμβόλιο.
Η νέα «ανοσοπροφύλαξη με γονιδιακή μεταφορά» διαφέρει απόλυτα από τον παραδοσιακό εμβολιασμό. Αντιθέτως, πρόκειται για μία νέα μορφή γενετικής θεραπείας. Οι επιστήμονες απομονώνουν τα γονίδια που παράγουν ισχυρά αντισώματα εναντίον κάποιων ασθενειών και στη συνέχεια σχεδιάζουν τεχνητές μορφές τους.

Τα γονίδια τοποθετούνται σε ιούς και εγχύονται στον ανθρώπινο οργανισμό. Οι ιοί εισβάλλουν στα ανθρώπινα κύτταρα με το φορτίο του DNA που μεταφέρουν και τα συνθετικά γονίδια ενσωματώνονται στο DNA του αποδέκτη. Αν όλα πάνε καλά, τα καινούργια γονίδια διατάσσουν τα κύτταρα να αρχίσουν να κατασκευάζουν ισχυρά αντισώματα.

Τα πειράματα που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα υποδεικνύουν ότι η νέα μέθοδος μπορεί να δημιουργήσει ισχυρά αντισώματα για ασθένειες για τις οποίες δεν υπήρχε εμβόλιο επί πολλές δεκαετίες. Επίσης, άλλες έρευνες υποδεικνύουν ότι αυτά τα καινοτόμα «εμβόλια» μπορούν να βοηθήσουν στις περιπτώσεις εμφάνισης επιδημιών.

Τον περασμένο Φεβρουάριο άρχισε η πρώτη κλινική δοκιμή της νέας μεθόδου στον άνθρωπο. Η ερευνητική ομάδα του δόκτορος Τζέιμς Ουίλσον του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια τοποθέτησε γονίδια αντισωμάτων του ιού του έιτζ στους μυς εθελοντών, προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσον η μέθοδος είναι ασφαλής. Οι ερευνητές πρόκειται να συγκεντρώσουν τα αποτελέσματα της έρευνας την άνοιξη και όπως δηλώνουν είναι αισιόδοξοι και γεμάτοι ελπίδες για τη νέα προσέγγιση. Ωστόσο οι μέχρι στιγμής επιτυχίες στα ζώα δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι θα επαληθευθούν και στους ανθρώπους.

kathimerini