Σε αναζήτηση κοινού ορισμού του θανάτου η παγκόσμια ιατρική κοινότητα
Την ανάγκη καθιέρωσης και εφαρμογής ενός κοινού ορισμού του θανάτου αναγνωρίζει η παγκόσμια ιατρική κοινότητα, προς αποκατάσταση της αξιοπιστίας των ιατρικών αποφάσεων στην κοινωνία, όπως προέκυψε από ειδική συνεδρία που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του ετήσιο συνέδριο Euroanaesthesia, στη Γενεύη της Ελβετίας.
«Αν και με την υπάρχουσα ιατρική τεχνολογία σήμερα, θα πίστευε κανείς ότι ο ορισμός του θανάτου είναι ένα θέμα που έχει επιλυθεί, και παρά την επιστημονική συναίνεση τα τελευταία 40 χρόνια για τον λεγόμενο 'εγκεφαλικό θάνατο', εξακολουθούν να υπάρχουν αρκετές διαφωνίες σχετικά με τον ορισμό του θανάτου βάσει νευρολογικών κριτηρίων. Αποτελεί, λοιπόν, μια ευκαιρία για μελλοντική έρευνα και επιμόρφωση να ξεκαθαρίσουμε ένα τέτοιο θέμα ώστε να μειωθεί η επαγγελματική και κοινωνική διαφωνία. Το πρώτο βήμα έχει ήδη γίνει από τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες για τον ορισμό του θανάτου, με την υποστήριξη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, αλλά πρέπει να γίνουν περισσότερα», επεσήμανεο καθηγητής Αναισθησιολογίας και Εντατικής Φροντίδας στην Σχολή Χειρουργικής και Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Bicocca του Μιλάνο, Τζιουζέπε Σιτεριο.
Και συμπλήρωσε πως υπάρχει ευρεία συναίνεση, τουλάχιστον στον Δυτικό Κόσμο, ότι ο θάνατος είναι κυρίως ο θάνατος του εγκεφάλου, αλλά εξακολουθεί να υπάρχει αντιπαράθεση για τον τρόπο που αποδεικνύεται η παύση των εγκεφαλικών λειτουργιών ώστε να πληρείται ο ορισμός βάσει νευρολογικών κριτητρίων. «Ο ορισμός βάσει νευρολογικών κριτηρίων μπορεί να έχει διττή ερμηνεία σε διαφορετικές χώρες, ανάλογα με το αν αναφερόμαστε σε ολόκληρο τον εγκέφαλο ή στο στέλεχος του εγκεφάλου», τόνισε.
Επιπλέον, ο κλινικός ορισμός του θανάτου ολόκληρου του εγκεφάλου και του εγκεφαλικού στελέχους είναι ίδιος, απαιτώντας επιβεβαίωση της απουσίας λειτουργίας το εγκεφαλικό στέλεχος με την αναγνώριση μη ανταποκρινόμενου κώματος και της απουσίας αντανακλαστικών του εγκεφαλικού στελέχους συμπεριλαμβανομένης της ικανότητας αναπνοής.
Ο καθηγητής Σιτεριο υποστήριξε ακόμα ότι, εφόσον το στέλεχος του εγκεφάλου είναι υπεύθυνο για τη συνείδηση, την αναπνοή και τη ρύθμιση του κυκλοφορικού και τη διεξαγωγή σχεδόν όλων των αποδόσεων προς και από τον εγκέφαλο, τότε εάν υπάρχει θανάτου του στελέχους, το άτομο είναι νεκρό, χωρίς όλα τα άλλα μέρη του εγκεφάλου να είναι νεκρά. Ορισμένες χώρες, όπως η Ιταλία, επιμένουν επίσης να διενεργούν επιπλέον εξετάσεις, όπως ηλεκτροεγκεφαλογράφημα, αλλά ο καθηγητής Σιτέριο είπε ότι αυτό προκαλεί σύγχυση, καθώς υποδηλώνει ότι ο προσδιορισμός του θανάτου βάσει του εγκεφαλικού στελέχους μόνο δεν είναι αρκετός για να καθορίσει το θάνατο.
Επεσήμανε, λοιπόν, ότι η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να συνεργαστεί για να συντάξει έναν παγκόσμιο ορισμό του θανάτου βάσει νευρολογικών κριτηρίων, καθώς και μια παγκόσμια αποδεκτή διαδικασία διάγνωσης του θανάτου. «Παράλληλα, οι εντατικολόγοι θα πρέπει να συνεργαστούν με άλλους επαγγελματίες υγείας και τους φορείς χάραξης πολιτικής ώστε να συμμετάσχουν οι τοπικές κοινωνίες και οι εθνικές κυβερνήσεις σε θέματα που αφορούν στον ορισμό του θανάτου. Μόνο έτσι είναι πιθανόν να πετύχουμε ισοδυναμία μεταξύ θανάτου βάσει νευρολογικών κριτηρίων και καρδιοαναπνευστικού θανάτου στο μυαλό του κοινού και των επαγγελματιών.
Όπως δήλωσε τόσο εύγλωττα ο Δρ Παναγιώτης Βαρελάς το 2014, έφτασε ο καιρός που ο προσδιορισμός του θανάτου βάσει νευρολογικών κριτηρίων θα πρέπει να είναι τόσο εύκολος και αποδεκτός όσο η τοποθέτηση του στηθοσκοπίου στο θώρακα του νεκρού ασθενούς για να αναζητήσουμε καρδιακό παλμό και αναπνοή που δεν υπάρχουν πια», είπε ο Δρ Σιτέριο.
Και κατέληξε υπενθυμίζοντας ότι ο έγκαιρος ορισμός του θανάτου βάσει νευρολογικών κριτηρίων και η βελτιωμένη διατήρηση δυνητικών δοτών οργάνων στη ΜΕΘ μετά το θάνατο που έχει καθοριστεί με νευρολογικά κριτήρια, μαζί με άλλες στρατηγικές, θα μπορούσαν να μειώσουν το τεράστιο χάσμα μεταξύ διαθεσιμότητας και ζήτησης οργάνων για μεταμόσχευση, ένα σημαντικό υγειονομικό ζήτημα, παγκοσμίως.
