Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Όταν αυτός που το χρειάζεται δεν πηγαίνει στον ψυχολόγο



Είναι τόσο συχνή η ανησυχία και το αίτημα για θεραπεία κάποιου άλλου μέλους της οικογένειας, που δεν μπορώ παρά να γράψω λίγα πράγματα για το θέμα αυτό.

Χτυπά το τηλέφωνο και από την άλλη πλευρά της γραμμής ακούγεται η αγωνία ενός ανθρώπου, αγωνία όχι για τον εαυτό του, αλλά για κάποιο άλλο, κοντινό και σημαντικό, συνήθως αγαπημένο.
Αναφέρει την επιθυμία του να κλείσει συνεδρία για τον άλλον, γιατί ο ίδιος κρίνει ότι ο άνθρωπος του χρειάζεται ψυχολόγο.

Τι κάνουμε σε μία τέτοια περίπτωση οι ειδικοί ψυχικής υγείας;

Καταρχήν, πρέπει να διερευνήσουμε αν ο άλλος άνθρωπος είναι ενήλικας.

Κατά δεύτερον, ρωτάμε αν το άλλο πρόσωπο επιθυμεί να δει κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας.

Αν επιθυμεί και είναι ενήλικας, διερευνούμε γιατί ο ίδιος δεν πήρε την πρωτοβουλία να τηλεφωνήσει. Υπάρχουν αρκετές εξηγήσεις γιαυτό και γιαυτό χρήζει διερεύνησης.

Αν δεν επιθυμεί και είναι ενήλικας;

Εκεί δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα με τον ίδιο. Δεν μπορεί να κάνει κανένας θεραπεία με το ζόρι. Λέμε ότι η άρθρωση του αιτήματος από τον άνθρωπο που έρχεται στο γραφείο είναι μέρος της ίδιας της θεραπείας, καθώς αναγνωρίζει ότι κάτι τον δυσκολεύει και θέλει να το αλλάξει.

Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που το περιβάλλον πιέζει πολύ κάποιον να επισκεφτεί ψυχολόγο και το πετυχαίνει. Ο άνθρωπος έρχεται χωρίς ο ίδιος να το πιστεύει. Έρχεται κυρίως για να κάνει το χατήρι στον άλλον, ή για να ησυχάσει από την συνεχή πίεση. Ο άνθρωπος αυτός, όπως είναι φυσικό, έρχεται πολύ αρνητικά προκατειλημμένος στο γραφείο, "κουμπωμένος" και παθητικά επιθετικός (χωρίς να το συνειδητοποιεί τις περισσότερες φορές). Εμφανίζει πλήθος δυσκολιών, όπως αργεί πολύ να φτάσει, δεν έχει τι να πει, έχει νευρικότητα, ξεχνά το ραντεβού κλπ. Δεν θέλει να είναι εκεί! Έχει "κλειδώσει" και η θεραπευτική σχέση-το όχημα για την αλλαγή- δεν λειτουργεί. 

Φυσικά και δεν μπορεί να γίνει κανενός είδους ψυχοθεραπευτική δουλειά με έναν άνθρωπο ο οποίος έρχεται για να κάνει το χατήρι στον άλλον. Για να γίνει δουλειά, είναι απαραίτητη πρώτα η αναγνώριση του προβλήματος και η προσωπική επιθυμία για θεραπευτική παρέμβαση ως αναγκαιότητα για την καλή πορεία της ζωής του.

Συχνά, σε συγκρουσιακές οικογένειες, ή ζευγάρια, η προτροπή να πάει κάποιος σε ψ, αποτελεί προσβολή προς το άλλο μέλος. Πάντα έχει να κάνει με την στιγμή που αυτό λέγεται και την συνολικότερη ατμόσφαιρα. Φυσικά ο άλλος αμύνεται και ο ψ. γίνεται ναρκισσιστική απειλή του κι όχι σύμμαχός του, όπως πράγματι είναι. Έτσι, δυστυχώς η προτροπή να πάει κανείς σε Ψ. μέσα σε στιγμές σύγκρουσης, γίνεται εργαλιακά με στόχο τον μεταξύ τους ανταγωνισμό. Του λέει δηλαδή, εμμέσως, "να πας να κοιταχτείς γιατί έχεις πρόβλημα", πετώντας του το μπαλάκι της δυσλειτουργικής σχέσης και ψυχολογιοποιώντας τον. Η ψυχολογιοποίηση είναι μέσο επιβολής και επιχείρηση μείωσης της επιρροής του άλλου. Π.χ. όταν λέμε για κάποιον ο οποίος μιλά "Είναι τρελός", τότε παύουμε να ακούμε το περιεχόμενο του λόγου του. (Ωστόσο το φαινόμενο της ψυχολογιοποίησης-πρώτη φορά διερευνημένο σε βάθος από τον Στ. Παπαστάμου και συνεργάτες του-είναι πιο περίπλοκο και κάποια στιγμή θα γράψω περισσότερα γιαυτό).

Τι κάνουμε λοιπόν όταν μας έρχεται ένα αγωνιώδες αίτημα από ένα άλλο μέλος της οικογένειας κι ο ίδιος, περί του οποίου ο λόγος, δεν θέλει να κάνει θεραπεία; (Εξαιρούμε εδώ τις περιπτώσεις μακροχρόνιας σοβαρής ψυχοπαθολογίας όπου μπορεί να κινδυνεύει το ίδιο το υποκείμενο ή το περιβάλλον του. Και γι αυτό το θέμα χρειάζεται να αναφερθούμε στο μέλλον).

Σίγουρα δεν "συνομωτούμε" με το μέλος της οικογένειας για να δούμε τον άνθρωπο μέσα σε σενάρια του τύπου: "ελάτε από το σπίτι, δεν θα του πω ότι είστε ψυχολόγος, να τον δείτε, να του μιλήσετε και θα σας πληρώσω την επίσκεψη". Αλίμονο! Η σχέση ψυχολόγου και ψυχοθεραπευόμενου βασίζεται στην εμπιστοσύνη! Ακόμη (και ιδιαίτερα) κι αν είναι περίπτωση ψύχωσης, η συνομωσία με μέλη του περιβάλλοντος αντί να βοηθήσει τον άνθρωπο, τον οδηγεί σε παράνοια (αντιλαμβάνεται το παράξενο του πράγματος και φαντασιώνει κάτι το απειλητικό-και με το δίκιο του!).

Αυτό που μπορούμε και πρέπει να κάνουμε είναι να δουλέψουμε με τον άνθρωπο που φέρει το αίτημα. Αυτόν που ανησυχεί. Εκείνος εκφράζει ένα αίτημα και μάλιστα με αγωνία! Θα πρέπει κι ο ίδιος να καταλάβει ότι θεραπεία δεν γίνεται αν δεν υπάρχει αίτημα από τον ίδιο τον θεραπευόμενο! Αν ο ίδιος αποδεχτεί να δουλέψει ψυχοθεραπευτικά πάνω στο θέμα της ανησυχίας του αλλά και της σχέσης που έχει με τον άλλον, τότε η δική του αλλαγή επιδρά πάνω στο άλλο μέλος και αλλάζει και εκείνο. Η συστημική θεωρία μας έχει βοηθήσει πολύ να δούμε ότι η οικογένεια, το ζεύγος, μία ομάδα αποτελούν συστήματα όπου όταν αλλάξει ένα μέλος, αλλάζουν και τα άλλα και οι μεταξύ τους σχέσεις.

Έτσι, ο άνθρωπος που εκφράζει ένα σύμπτωμα αλλά αρνείται, για τους δικούς του λόγους, να επισκεφτεί ψυχολόγο, αλλάζει έμμεσα με την αλλαγή του μέλους που έχει εκφράσει την ανησυχία του και δουλεύει θεραπευτικά γιαυτήν. Κι αυτό επιτυγχάνεται γιατί μειώνεται το στρες του απέναντι στην δυσκολία του αγαπημένου μέλους, μπορεί να την αντιμετωπίσει και να την δει σε άλλη διάσταση, να καταλάβει που είναι η δική του συμβολή στην επιδείνωση του προβλήματος και να κάνει αλλαγές.

Μειώνοντας το άγχος του οικείου για το πρόσωπο που φέρει την δυσκολία ή το σύμπτωμα, τότε το ίδιο αρχίζει να αναλαμβάνει την δική του ευθύνη, καθώς όπως είναι φυσικό-αλλά δυστυχώς όχι πάντα ορατό, όταν κάποιος ανησυχεί πάρα πολύ για τον άλλον, τότε εκείνος παύει να ανησυχεί για τον εαυτό του. Αυτό δεν σημαίνει ότι περνά στην αδιαφορία, αλλά λειτουργεί ωφέλιμα και όχι βλαβερά για τον ίδιο, τον άλλον και την σχέση τους...

Ένα άλλο όφελος που υπάρχει δουλεύοντας ψυχοθεραπευτικά με τον άνθρωπο που εκφράζει το αίτημα είναι καθώς η σχέση βελτιώνεται, παύει να πιέζει το άλλο μέλος να επισκεφτεί ψυχολόγο, με τον τρόπο που το έκανε, και τότε μπορεί ο φέρων το σύμπτωμα (αν πράγματι το φέρει!) να το αποφασίσει μόνος του, αφού δεν υπάρχει πια σχέση κόντρας με την οικογένεια γιαυτό το θέμα. Αν το αποφασίσει, κι αυτή η απόφασή του προέρχεται όχι από συμμόρφωση, αλλά από δική του ενδοσκόπηση και αναγνώριση της δυσκολίας του, τότε είναι πολύ κοντά στην αλλαγή για την βελτίωση της ποιότητας της ζωής του.

Υπάρχει και μία τελευταία περίπτωση, ωστόσο αρκετά συχνή. Να ανησυχεί κάποιος για τον άλλον όχι γιατί το άλλο μέλος χρήζει ανησυχίας και θεραπείας, αλλά γιατί αναδύονται ασυνείδητα συναισθήματα και σκέψεις οι οποίες έχουν περισσότερο να κάνουν με τα προσωπικά του βιώματα και τραύματα παρά με το γεγονός ότι ο άλλος βρίσκεται πράγματι σε κρίση.

Έτσι, μόνο μέσα από την διερεύνηση του αιτήματος και την δουλειά πάνω στο θέμα της ανησυχίας του μέλους μπορούμε πραγματικά να πετύχουμε θεραπευτικά αποτελέσματα ευεργετικά τελικά για όλη την οικογένεια, ή την σχέση γονιών παιδιών, ή το ζευγάρι.

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Τα θαυμαστά οφέλη του πράσινου σαπουνιού

Το πράσινο σαπούνι, για όσους δε γνωρίζουν, είναι πράσινο, λόγω του χρώματος της ελιάς καθώς το ελαιόλαδο, του οποίου οι εξαιρετικά θεραπευτικές ιδιότητες είναι γνωστές και αξιοποιήσιμες από τα αρχαία χρόνια, είναι το βασικό και κύριο συστατικό του. Ωστόσο, πράσινο σαπούνι παράγεται και από άλλα φυτά, πέρα της ελιάς, διατηρώντας έτσι το μεγαλύτερο ποσοστό των πλεονεκτημάτων ενός φυσικά παρασκευασμένου προϊόντος. Η ποικιλία των χρήσεων του ελαιόλαδου και οι μαλακτικές και απολυμαντικές του ιδιότητες, το καθιστούν κάτι πολύ παραπάνω από συστατικό καλής διατροφής, καθώς η χρήση του στη μορφή του σαπουνιού, αν και μοιάζει παλιομοδίτικη, σε πολλούς, παραμένει υπολογίσιμη δύναμη. Πέρα λοιπόν από μυστικό ομορφιάς πολλών γυναικών, που δεν θα σας το αποκαλύψουν ποτέ, έχει θεραπευτική δράση ενάντια σε δερματικές παθήσεις, όπως είναι η ψωρίαση και η δερματίτιδα, ενώ το μεγαλύτερό του πλεονέκτημα παραμένει η προστασία του δέρματος από την αφυδάτωση και την ξηρότητα, χωρίς β...

Δίκερος μήτρα: Επιτρέπει την εγκυμοσύνη;

H δίκερος μήτρα αποτελεί μια συχνή ανατομική παραλλαγή της μήτρας και οφείλεται σε διαταραχή του σχηματισμού της στη διάρκεια στης εμβρυϊκής ζωής. Ουσιαστικά η μήτρα αντί να έχει σχήμα ισοσκελούς τριγώνου, έχει σχήμα σφεντόνας, χωρίζοντας έτσι στα δύο την κοιλότητα του ενδομητρίου. Αυτό θεωρητικά μπορεί να επηρεάσει την εμφύτευση και ανάπτυξη του εμβρύου. Τις περισσότερες φορές όμως μια γυναίκα δεν ξέρει καν ότι έχει δίκερο μήτρα. Μελέτες αποδεικνύουν ότι το 70% περίπου των γυναικών που έχουν δίκερη μήτρα δεν έχουν κανένα πρόβλημα στην εγκυμοσύνη τους. Η διάγνωση γίνεται με απλό ή τρισδιάστατο υπερηχογράφημα, με σαλπιγγογραφία, αλλά και με υστεροσκόπηση και λαπαροσκόπηση. Το πιο κοινό πρόβλημα που συνδέεται με τη δίκερη μήτρα είναι ο πρόωρος τοκετός ή ο ανεπαρκής τράχηλος (πρόωρη διαστολή του τραχήλου) στην εγκυμοσύνη. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να γίνει περίδεση του τραχήλου με ράμμα. Φαίνεται επίσης ότι ποσοστό 15% των καθέξιν αποβολών που οφείλονται σε διατ...

Αν σας συμβαίνει αυτό στον ύπνο μπορεί να έχετε κατάθλιψη

Η κατάθλιψη, η αϋπνία και η εξάντληση μπορεί να είναι σημαντικοί παράγοντες κινδύνου για τους συχνούς εφιάλτες, υποδεικνύει νέα έρευνα που διενεργήθηκε από το πανεπιστήμιο Turku στην Φινλανδία και η οποία δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Sleep. Αν και η μελέτη δεν αποδεικνύει άμεση σχέση αιτίας-αποτελέσματος, εντούτοις επιβεβαιώνει ότι οι εφιάλτες συνδέονται με την κατάθλιψη, την αϋπνία και την κόπωση. Ο επικεφαλής της έρευνας, Nils Sandman, επιστήμονας στο Κέντρο Γνωστικής Νευροεπιστήμης του πανεπιστημίου, υποστηρίζει ότι η συγκεκριμένη μελέτη δείχνει ότι υπάρχει σαφής σχέση ανάμεσα στην καλή ψυχική διάθεση και τους εφιάλτες. Για τις ανάγκες της έρευνας, οι επιστήμονες εξέτασαν τις περιπτώσεις περίπου 14.000 ατόμων, ηλικίας 25 έως 74 ετών την περίοδο από το 2007 έως και το 2012. Το 53% των συμμετεχόντων ήταν γυναίκες. Κατάθλιψη και εφιάλτες: Τι έδειξαν τα αποτελέσματα Περίπου 45% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι είχαν περιστασιακούς εφιάλτες τις τελευταίες 3...