του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr
Τα εγκεφαλικά επεισόδια (ΑΕΕ) αποτελούν την τρίτη αιτία θανάτου στον δυτικό κόσμο, μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα και τον καρκίνο. Τα τελευταία 30 χρόνια, πάντως, έχει παρατηρηθεί μια μείωση κατά 45% στους θανάτους που οφείλονται σε ΑΕΕ. Σήμερα, το 70% των ανθρώπων που παθαίνουν εγκεφαλικό συνεχίζουν να έχουν την αυτονομία τους, ενώ το 10% αναρρώνουν πλήρως.
Το εγκεφαλικό επεισόδιο συμβαίνει όταν η ροή του αίματος προς τον εγκέφαλο μέσα από τις αρτηρίες διαταράσσεται ή διακόπτεται αιφνίδια. Το αίμα μπορεί να σταματήσει
να ρέει σε μια αρτηρία επειδή εμποδίζεται από κάποιο θρόμβο αίματος ή πλάκα (αυτό ονομάζεται ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο) ή επειδή η αρτηρία έχει σπάσει ή υποστεί ρήξη (αυτό ονομάζεται αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο).
Τα αίτια των ΑΕΕ είναι πολλά και συνήθως έχουν σχέση με βλάβες των τοιχωμάτων των αιμοφόρων αγγείων οι οποίες συνήθως εγκαθίστανται αργά στο πέρασμα του χρόνου. Ιδιαίτερα συχνό αίτιο τέτοιων αγγειακών βλαβών είναι η υπέρταση.
Πώς θα αναγνωρίσετε τα σημάδια του εγκεφαλικού επεισοδίου ή του ΠΙΕ
Για να μπορέσετε να αναγνωρίσετε τα σημάδια του εγκεφαλικού επεισοδίου, κάντε τρεις απλές ερωτήσεις:
Πρόσωπο – μπορεί ο άνθρωπος να γελάσει; Έχει χαλαρώσει/κρεμάσει το στόμα ή το μάτι του;
Χέρια – μπορεί ο άνθρωπος να σηκώσει και τα δυο του χέρια;
Ομιλία – μπορεί ο άνθρωπος να μιλήσει καθαρά και να καταλάβει τι του λέτε;
Χρόνος – ενεργήστε ΓΡΗΓΟΡΑ καλέστε το 166
Στα σημάδια του εγκεφαλικού επεισοδίου περιλαμβάνονται:
Ζαλάδα, απώλεια ισορροπίας ή ανεξήγητη πτώση
Απώλεια όρασης, αιφνίδια ή μειωμένη όραση στο ένα ή και στα δύο μάτια
Πονοκέφαλος, συνήθως είναι δυνατός και εκδηλώνεται απότομα, ή ανεξήγητη αλλαγή στη μορφή των πονοκεφάλων
Δυσκολία στην πρόσληψη φαγητού ή υγρών
Αντιμετώπιση
Aν πιστεύετε ότι κάποιος μπορεί να έπαθε εγκεφαλικό κάντε ΑΠΛΑ ένα τεστ.
Άκρο – Σηκώστε και τα δύο χέρια. Είναι κάποιο από τα δύο αδύναμο;
Πρόσωπο – Έχει «στραβώσει» το στόμα από τη μία πλευρά;
Λόγος – Μπορεί το άτομο να μιλήσει; Οι λέξεις είναι μπερδεμένες ή ακατανόητες;
Άμεσα – Άμεσα αναζητήστε επείγουσα ιατρική βοήθεια, κινηθείτε γρήγορα.
Ενεργήστε γρήγορα F.A.S.T. αν:
1. Το πρόσωπό σας στραβώσει
2. Εχετε αδυναμία να σηκώσετε τα χέρια σας
3. Εχετε δυσκολία στην ομιλία
4. Καλέστε το 166 ή το 112 για πρώτες βοήθειες, χωρίς καθυστέρηση
Το εγκεφαλικό επεισόδιο αποτελεί ιατρικό επείγον. Η άμεση αντιμετώπιση μπορεί να σώσει ζωές και να μειώσει την αναπηρία. Εάν ένας άνθρωπος εμφανίζει αιφνίδια κάποιες από τις παραπάνω εκδηλώσεις, πρέπει να ζητηθεί ιατρική βοήθεια. Καλέστε αμέσως το Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας (166). Κατόπιν, μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον οικογενειακό σας ιατρό ή έναν νευρολόγο. Ωστόσο, το πρώτο που θα πρέπει να διασφαλίσετε είναι ότι το ασθενοφόρο θα φθάσει το συντομότερο δυνατό εκεί που βρίσκεστε.
Κατά τη διάρκεια της αναμονής του ασθενοφόρου, παραμείνετε κοντά στον ασθενή:
– Οδηγήστε τον να ξαπλώσει σε ένα κρεβάτι. Με αυτόν τον τρόπο διευκολύνεται η παροχή αίματος στον εγκέφαλο.
– Μην τον αφήσετε να φάει ή να πιει οτιδήποτε.
– Εάν κάνει εμετό, γυρίστε το κεφάλι και το σώμα του στο πλάι. Έτσι, μειώνεται η πιθανότητα να πάθει εισρόφηση (είσοδος του εμετού στην αναπνευστική οδό).
– Εάν χάσει τις αισθήσεις του, αρχίστε την παροχή πρώτων βοηθειών. Παρακολουθείτε την αναπνοή και το σφυγµό του κάθε 10 λεπτά και να είστε έτοιµοι να ξεκινήσετε καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση (ΚΑΑ) εάν χρειαστεί. Φυσικά πρέπει να γνωρίζετε τις κατάλληλες τεχνικές και αυτός είναι ένας επιπλέον λόγος να φροντίσουν όλοι να μάθουν πώς παρέχονται οι πρώτες βοήθειες.
Είναι πολύ σημαντικό για άτομα που έχουν συμπτώματα εγκεφαλικού να εισαχθούν στο νοσοκομείο όσο το δυνατό πιο γρήγορα. Εάν το εγκεφαλικό επεισόδιο προκλήθηκε από έναν θρόμβο αίματος, τότε μπορεί να δοθεί ένα θρομβολυτικό φάρμακο για τη διάλυση του θρόμβου.
Συνήθως, οι ασθενείς θα πρέπει να βρεθούν στο νοσοκομείο μέσα σε 3 ώρες από την εκδήλωση των συμπτωμάτων. Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να είναι σε θέση να λάβουν αυτά τα φάρμακα έως και 4 – 5 ώρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων.
Η αντιμετώπιση εξαρτάται από το αίτιο και τη βαρύτητα του εγκεφαλικού επεισοδίου. Για τα περισσότερα εγκεφαλικά επεισόδια απαιτείται παραμονή στο νοσοκομείο.
ΠΡΟΣΟΧΗ
Δεν πρέπει να χορηγηθεί ασπιρίνη ή υπογλώσσια στον άρρωστο με εγκεφαλικό γιατί αν είναι αιμορραγικό τότε θα του αυξήσει την αιμορραγία. Η σωστότερη αντίδραση είναι να μην του χορηγήσουμε τίποτα, μέχρι να μεταφερθεί στο νοσοκομείο. Παράλληλα, αποφεύγουμε ανύψωση των ποδιών, για να μην επιτείνουμε προβλήματα υπέρτασης.
Σχόλια