Πέντε χαρακτηριστικά και δεξιότητες της προσωπικότητας –η ευσυνειδησία, ο αυτοέλεγχος, η αποφασιστικότητα/επιμονή, η συναισθηματική σταθερότητα και η αισιοδοξία– αποτελούν «διαβατήριο» για καλύτερη υγεία, μεγαλύτερη ευτυχία και –για όποιον ενδιαφέρεται– περισσότερα χρήματα στη ζωή του.
Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας νέας βρετανικής επιστημονικής έρευνας, σύμφωνα με την οποία αυτά τα πέντε χαρακτηριστικά παίζουν ρόλο-κλειδί σε όλες τις ηλικίες, για επιτυχία είτε στη μόρφωση είτε στο επάγγελμα, και επιπλέον σχετίζονται με καλύτερη υγεία.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή ψυχολογίας Άντριου Στεπτόε του Τμήματος Επιδημιολογίας και Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημιακού Κολεγίου του Λονδίνου (UCL), οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, μελέτησαν πάνω από 8.100 άνδρες και γυναίκες άνω των 52 ετών (μέση ηλικία τα 67 έτη). Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν τεστ προσωπικότητας, ενώ παράλληλα αξιολογήθηκε η σωματική και ψυχική υγεία τους, η οικονομική κατάστασή τους, το δίκτυο κοινωνικών επαφών τους κ.α.
Διαπιστώθηκε ότι όσοι άνθρωποι διαθέτουν σε μεγαλύτερο βαθμό τα πέντε προαναφερθέντα χαρακτηριστικά απολαμβάνουν μια σειρά από οφέλη, όπως μεγαλύτερη οικονομική σταθερότητα, λιγότερη κατάθλιψη, μικρότερη κοινωνική απομόνωση, καλύτερη υγεία και λιγότερες χρόνιες παθήσεις. Παράλληλα, έχουν στο αίμα τους χαμηλότερα επίπεδα χοληστερίνης και C-αντιδρώσας πρωτεΐνης (δείκτης φλεγμονής), μικρότερη περίμετρο μέσης και λιγότερο σωματικό λίπος (δείκτες παχυσαρκίας), καθώς και καλύτερο μεταβολισμό.
«Κανένα από τα πέντε χαρακτηριστικά δεν είναι πιο σημαντικό από τα άλλα. Μάλλον τα οφέλη τους εξαρτώνται από το συνδυασμό τους» δήλωσε ο Στεπτόε. Όσα περισσότερα χαρακτηριστικά από τα πέντε συγκεντρώνει ένας άνθρωπος τόσο πιο ωφελημένος φαίνεται να είναι.
Έτσι, ανάμεσα στους ανθρώπους με τέσσερα ή πέντε από αυτά τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας μόνο το 3% αναφέρει σοβαρά συμπτώματα κατάθλιψης, έναντι ποσοστού 23% μεταξύ όσων έχουν ένα ή δεν διαθέτουν κανένα από τα πέντε. Μεταξύ των πρώτων, μοναξιά νιώθει μόνο το 10%, έναντι σχεδόν 50% των δεύτερων, ενώ γενικότερη κακή υγεία έχει μόνο το 6% των πρώτων έναντι 37% των δεύτερων.
Εξάλλου, οι άνθρωποι με τέσσερα ή πέντε «προνομιακά» χαρακτηριστικά περπατούν πιο γρήγορα (δείκτης μειωμένης θνησιμότητας), ενώ κάνουν τακτικότερα εθελοντισμό. Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι είναι σημαντικό οι άνθρωποι της μέσης και της τρίτης ηλικίας να συνεχίζουν να καλλιεργούν στον χαρακτήρα τους αυτές τις ιδιότητες και όχι να το κάνουν μόνο όταν είναι νέοι.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα πέντε χαρακτηριστικά βοηθάνε τους ανθρώπους να ξεπερνάνε καλύτερα τις δυσκολίες και τις προκλήσεις της ζωής, να αξιοποιούν τις ευκαιρίες που τους παρουσιάζονται και να μην αποκλίνουν από τους στόχους που έχουν θέσει. Αποθαρρύνονται λιγότερο όταν τα πράγματα πάνε στραβά και έχουν πίστη ότι η κατάστασή τους θα βελτιωθεί τελικά.
Μολονότι και τα πέντε χαρακτηριστικά έχουν μια γενετική –και άρα κληρονομική– διάσταση, ο καθένας μπορεί να τα αναπτύξει, όπως είπε ο Στεπτόε, αλλάζοντας σταδιακά τον τρόπο που σκέφτεται και δρα ή αντιδρά.