Γνωρίζετε κάποιον που να «παλεύει» με τη συναισθηματική εξάρτηση; Να προσκολλάται δηλαδή συναισθηματικά σε κάποιον άλλον πολύ νωρίς ή πολύ γρήγορα; Ή κάποιον άλλο που να «παλεύει» με τα όρια που ο ίδιος έχει θέσει από φόβο μήπως χάσει τον δικό του άνθρωπο ή τον θυμώσει εάν εκφράσει τις δικές του ανάγκες;
Η συναισθηματική εξάρτηση και η προσκόλληση, αποτελούν ίσως όρους πιο κοινούς από όσο νομίζουμε, αφού δίπλα στον όρο «σχέσεις» σε μια απλή πλοήγηση μας στο διαδίκτυο, θα συναντήσουμε και όρους όπως συνεξάρτηση, συναισθηματική προσκόλληση, συναισθηματική και ψυχολογική κατάχρηση, ναρκισσισμό, όρους δηλαδή που κάνουν τη λέξη «σχέση» να φαντάζει ως πρόκληση για όποιον επιθυμεί να δημιουργήσει μία και να τη διατηρήσει υγιή.
Το παρακάτω άρθρο αναλύει πέντε σκέψεις που κάνει ένας συναισθηματικά εξαρτημένος άνθρωπος καθώς και ορισμένους τρόπους να μετριάσει την ηττοπαθή αυτή στάση .
Για τους περισσότερους ανθρώπους ο ορισμός μιας υγιούς οποιασδήποτε σχέσης στην οποία βρισκόμαστε, ερωτική, φιλική, επαγγελματική, οικογενειακή, είναι πρόκληση. Φαίνεται πως είναι δύσκολο να καθορίσουμε τις ανάγκες μας και να πούμε τελικά εάν αυτές ικανοποιούνται πλήρως.
Όταν το ένα εκ των δύο μελών αισθάνεται άνισα μέσα στη σχέση, ότι έχει προσβληθεί ή κακοποιηθεί, αρχίζει να αμφιβάλλει για τη σχέση αυτή, στη περίπτωση αυτή συναντάται συχνά για παράδειγμα μετά από πολλά χρόνια γάμου ή συμβίωσης, όπου αρχίζουν τα μέλη να αναρωτιούνται για τη σταθερότητα και την υγεία της σχέσης αυτής.
Κι όμως είναι μια υγιής διαδικασία που είναι προτιμότερο να διεξάγεται στην αρχή της σχέσης ή όταν εγείρονται ερωτήματα και αμφιβολίες, αν και πολλοί έχουν την τάση να τα υποτιμούν ή να τα αγνοούν. Γιατί; Διότι, ορισμένοι άνθρωποι στη σχέση τους παραμένουν τόσο εξαρτημένοι που θα προτιμούσαν να ελαχιστοποιήσουν τη σημασία των γεγονότων που τους στεναχωρούν, παρά να ανακτήσουν τη δύναμη να τα αντιμετωπίσουν.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, εξαιτίας κάποιου τραύματος, απώλειας ή παραμέλησης, το συναισθηματικά εξαρτημένο άτομο παλεύει περισσότερο για να διατηρήσει μια υγιή σχέση. Είναι εκπληκτικό το πώς οι δεσμοί προσκόλλησης που αναπτύσσουμε σε μικρή ηλικία με τους οικείους του περιβάλλοντός μας, διαμορφώνουν τις αντιλήψεις μας για τις μεταγενέστερές μας σχέσεις μας και μπορούν να μας ωθήσουν να σχετιστούμε με υγιή ή μη τρόπο.
Αυτές οι διαστρεβλωμένες νοητικές κατασκευές θα ήταν δύσκολο να αλλάξουν στη θεραπεία με συναισθηματικά εξαρτημένα πρόσωπα αφού θα μπορούσαν οι ίδιοι να μην αναγνωρίζουν τον εαυτό τους, οπότε δεν θα αισθάνονταν άνετα με την όποια αλλαγή. Για αυτούς όμως που αποδέχονται την πρόκληση να αλλάξουν τις γνώσεις τους και τον τρόπο που σχετίζονται, μπορούν να διδάξουν τους εαυτούς τους να σκεφτούν άλλα πιθανά αίτια για καταστάσεις που συμβαίνουν στη ζωή τους.
Η συγγραφέας παραθέτει, από την κλινική της πείρα, πέντε τέτοιες νοητικές κατασκευές που επηρεάζουν τη λειτουργία του θεραπευόμενου.
1. Θέλω να αγαπηθώ από όλους ή έστω από έναν άνθρωπο
Είναι πρωταρχική ανθρώπινη ανάγκη για όλους μας να αγαπηθούμε από τους άλλους. Όμως το να γυρεύουμε απεγνωσμένα να μας αγαπήσει οποιοσδήποτε ή να αρέσουμε σε όλους δεν θεωρείται και πολύ υγιές, αφού καταλήγει σε κατάθλιψη, άγχος ή φτωχή αυτοεικόνα.
Τι μπορείτε να κάνετε διαφορετικά: είναι σημαντικό να θυμίζεις στον εαυτό σου πως είναι φυσιολογικό να μην σε αγαπούν όλοι. «Γνωρίζω τα χαρίσματά που έχω τα οποία με κάνουν αγαπητό. Προσφέρω κάτι στον κόσμο ακόμη κι αν δεν το βλέπουν όλοι».
2. Αποζητώ την έγκριση των άλλων
Πρόκειται για μία ανάγκη συναφούς σημασίας με την προηγούμενη, η διαφορά εδώ έγκειται στο ότι το άτομο θα κοπιάσει πολύ εις βάρος της δικής του αυτοεκτίμησης να γίνει αποδεκτό στους άλλους. Το να αποζητάς απεγνωσμένα την αποδοχή των άλλων, μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που φέρεσαι, που μιλάς, που ντύνεσαι για να κερδίσεις την αποδοχή των ομοίων σου.
Τι μπορείτε να κάνετε διαφορετικά: «Είναι δύσκολο να είμαι αποδεκτός από όλους. Θα βρω κάποιους ή έστω έναν που με σέβεται και με εκτιμά για αυτό που είμαι. Για τους υπόλοιπους, απλά δεν έχω χρόνο».
3. Δεν σέβομαι αρκετά τον εαυτό μου για να βάλω όρια στη σχέση μου
Η συναισθηματική εξάρτηση ενός ατόμου μπορεί να το οδηγήσει να εμπλακεί σε μία κακοποιητική και τραυματική σχέση αλλά και να πέσει θύμα κακοποίησης από κάποιο μέλος της οικογένειας.
Τι μπορείτε να κάνετε διαφορετικά: «Αξίζω περισσότερα από τον τρόπο με τον οποίο μου φέρεται το άτομο αυτό. Εάν αισθάνομαι συναισθηματικά κακοποιημένος και παγιδευμένος, έχω εμπλακεί σε μία παθολογική σχέση που δεν έχει τίποτα καλό να μου προσφέρει. Ακόμη κι αν αισθάνομαι μεγάλο δέσιμο με αυτό το άτομο ή μου είναι πολύ δύσκολο να απεμπλακώ, πρέπει να βρω έναν τρόπο να ελευθερώσω τον εαυτό μου».
4. Φοβάμαι διαρκώς πως θα χάσω το σύντροφό μου
Είναι φυσικό σε κάποιο βαθμό να φοβόμαστε μήπως χάσουμε κάτι δικό μας, όταν όμως το αίσθημα αυτό αυξάνει κατά πολύ τα επίπεδα άγχους μας και κυριεύει τη ζωή μας, η σχέση μας μάλλον οδεύει προς τη λάθος, μη υγιή, κατεύθυνση. Ο φόβος της απώλειας κάποιου αγαπημένου μας προσώπου από φυσικό θάνατο ή ατύχημα είναι δικαιολογημένος, ο υπερβολικός καθημερινός φόβος όμως ότι το αγαπημένο μας πρόσωπο θα μας εγκαταλείψει ή δεν θα μας δείξει ποτέ αρκετή προσοχή, δεν είναι. Συνήθως υπάρχει κάτι βαθύτερο, ασυνείδητο στα άτομα αυτά που φοβούνται την απώλεια και την εγκατάλειψη που τα ωθεί να σπρώχνουν και τους άλλους μακριά.
Τι μπορείτε να κάνετε διαφορετικά: Αντί να αισθάνεσαι διαρκώς απειλημένος ότι ο σύντροφός σου σε αυτή τη μη υγιή σχέση, θα σε αφήσει και θα σε πληγώσει, θα πρέπει να μάθεις να διαχειρίζεσαι τον παράλογο φόβο σου.
5. Δεν μπορώ να διαχειριστώ την εξαρτητική μου φύση
Συνήθως, τα εξαρτημένα άτομα που έχουν βιώσει μία τραυματική ιστορία, έχουν επίγνωση της ευαλωτότητάς τους, αγωνίζονται όμως να τη διαχειριστούν. Είναι πιθανή η στροφή των ατόμων αυτών στις εξαρτήσεις οι οποίες μπορούν να προσφέρουν κάτι συναρπαστικό στη ζωή τους ως άλλος τρόπος αυτοΐασης.
Τι μπορείτε να κάνετε διαφορετικά: Παρόλο που μπορεί να αγωνίζεσαι για να ελέγξεις ένα συναισθηματικό κενό, μπορείς να μάθεις να το διαχειρίζεσαι. Η ψυχοθεραπεία, η συμβουλευτική, η ύπαρξη οικογενειακού και φιλικού υποστηρικτικού δικτύου και η εμπιστοσύνη στον εαυτό, είναι ικανοί τρόποι που μπορούν να σε βοηθήσουν να καλύψεις σε έναν ικανοποιητικό βαθμό τις συναισθηματικές σου ανάγκες.
http://www.psixologikosfaros.gr/article_det.asp?artid=6830
Σχόλια