Υπάρχουν δύο κίνητρα για να διαβάσεις ένα βιβλίο: το ένα
είναι για να το απολαύσεις. Το άλλο, για να παινευτείς γι’ αυτό.
Τα παραπάνω λόγια ειπώθηκαν από τον Βρετανό μαθηματικό και
φιλόσοφο Bertrand Russell και ίσως αποτυπώνουν μια αλήθεια.
Η ανάγνωση ενός βιβλίου δε θα πρέπει να θεωρείται (ειδικά
για τα παιδιά) μια ακόμη καθημερινή αγγαρεία
ή μια αφορμή να παινευτούμε για τις πνευματικές ικανότητες των παιδιών αλλά ίσως σαν ένας
καθημερινός τρόπος ανάπτυξης δεξιοτήτων τόσο γνωστικών όσο και συναισθηματικών.
Τα παιδιά από μικρή ηλικία θα πρέπει να καθοδηγηθούν και να
ενθαρρυνθούν προς αυτή την κατεύθυνση από τους γονείς και τους δασκάλους ώστε
οι επόμενες γενιές να προσπαθήσουν να
εξαλείψουν τα φαινόμενα αποστήθισης και βαθμοθηρίας και να εστιάσουν στη
συνειδητή επιλογή ανάγνωσης ενός βιβλίου.
Τρόποι αποθάρρυνσης διαβάσματος
1) Λίστες ανάγνωσης λέξεων
Αποφυγή εκμάθησης λέξεων με αποστήθιση και αναζήτηση λέξεων
σε λεξικό και η χρησιμοποίησή τους σε προτάσεις.
Αυτός ο τρόπος δεν έχει καμία σύνδεση με τον καθημερινό
κόσμο του παιδιού και μπορεί να θεωρηθεί ως μια σπατάλη του πολύτιμου
μαθησιακού χρόνου.
2) Έπαθλο και βραβείο για την ανάγνωση βιβλίου
Αρκετοί εκπαιδευτικοί και γονείς ακολουθούν αυτό τον τρόπο
με σκοπό να δημιουργήσουν κίνητρα στα παιδιά να διαβάζουν περισσότερο δίνοντας
για παράδειγμα μικρά δωράκια όπως αυτοκόλλητα, μολύβια κ.τ.λ. στους μαθητές που
μπόρεσαν να διαβάσουν περισσότερα βιβλία ( ή δήλωσαν πως διάβασαν).
Τα έπαθλα στην ουσία υπονομεύουν το κίνητρο των παιδιών
και μειώνουν τις πιθανότητες να επιλέξουν το διάβασμα ως μια πνευματική
δραστηριότητα.
3) Εβδομαδιαία προφορικά τεστ
Οποιαδήποτε λίστα λέξεων ή κειμένων που μπορεί να δοθεί για
απομνημόνευση από την αρχή της εβδομάδας
ώστε να εξεταστεί στο τέλος αυτής, για πολλά παιδιά είναι χάσιμο χρόνου.
Οι καλοί μαθητές δεν μαθαίνουν πολλά περισσότερα από
αυτά που ήδη γνωρίζουν, τα παιδιά που βρίσκονται σε χαμηλότερο επίπεδο τείνουν
να θεωρούν τους εαυτούς αποτυχημένους αν δεν αποδώσουν κατάλληλα και αυτοί που
βρίσκονται σε μέτριο επίπεδο δεν αυξάνουν τις υπάρχουσες γνώσεις.
Αποτελεσματικοί Τρόποι ενθάρρυνσης διαβάσματος
1) Διάβασμα και συζήτηση με νόημα και ενδιαφέρον
Μια μέθοδος καλύτερη από λίστες λέξεων. Οι γονείς και οι
δάσκαλοι μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά παροτρύνοντας να διαβάσουν υλικό που
αρέσει στα ίδια και μετά να συζητήσουν αυτό που διάβασαν με άλλους.
Με αυτό τον τρόπο ενθαρρύνεται η ικανότητα της συζήτησης
και βοηθάμε ώστε τα παιδιά να μπορούν να κάνουν συνδέσεις μεταξύ των όσων έχουν
διαβάσει με την πραγματική ζωή.
2) Αποφυγή επάθλων και βραβείων
Είναι περισσότερο πιθανόν τα παιδιά που έχουν καταφέρει να
αλληλοεπιδράσουν με τους γονείς και δασκάλους τους συζητώντας το περιεχόμενο
ενός βιβλίου να διατηρήσουν την επιθυμία
για ανάγνωση και στο μέλλον σε αντίθεση με τα παιδιά που έχουν επιβραβευθεί με
έπαθλο για βιβλία που λένε ότι έχουν διαβάσει μόνα τους.
3) Προσαρμογή ασκήσεων στις ανάγκες κάθε παιδιού
Μια φόρμα ασκήσεων δε ταιριάζει σε όλους τους μαθητές. Μη
αποτελεσματικός τρόπος είναι ακόμη και η κατηγοριοποίηση των μαθητών σύμφωνα με
την ηλικία και τις ικανότητες τους.
Χρειάζονται πολλές διαφορετικές ασκήσεις ξεχωριστά στο
κάθε παιδί σύμφωνα με τις ανάγκες και τις δεξιότητες του.
4) Προγραμματισμός πριν, διάβασμα μετά
Τα παιδιά νιώθουν περισσότερη σιγουριά και αυτοπεποίθηση
όταν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί τους, τους μαθαίνουν τον τρόπο που θα
επιλέξουν ένα βιβλίο για να διαβάσουν αλλά και όταν τους προτείνουν στρατηγικές
καιμεθόδους αποτελεσματικής ανάγνωσης.
Σημαντική είναι η ανατροφοδότηση (feedback) που λαμβάνουν τα παιδιά από τους γονείς.
Χρειάζονται συζήτηση, ενθάρρυνσηκαι στήριξη.
5) Εξωτερικές δραστηριότητες
Πρόσφατες μελέτες υποστηρίζουν πως το παιχνίδι σε
εξωτερικούς χώρους (πάρκα, αυλές σχολείων κτλ.) εκτός από τα προφανή οφέλη,
σωματική ανάπτυξη και ομαδικότητα, ωφελούνται και γνωστικά , συναισθηματικά
αλλά και ακαδημαϊκά.
Τα παιδιά με δυσκολίες στη μάθηση και στο διάβασμα
χρειάζονται περισσότερες ώρες παιχνιδιού. Σε καμία περίπτωση η απαγόρευση των
εξωτερικών δραστηριοτήτων δεν αποτελεί μέτρο για τιμωρία κακής συμπεριφοράς ή
ελλιπής σχολικής επίδοσης.
6) Μη σταματήσεις να διαβάζεις στο παιδί ακόμη και όταν
μάθει να διαβάζει
Το διάβασμα μαζί με το παιδί δε θα πρέπει να σταματήσει
καθώς αποτελεί υλικό για ανάπτυξη ερωτήσεων και συζητήσεων. Άλλα θετικά
στοιχεία που αποκτά το παιδί είναι η ανάπτυξη λεξιλογίου, μνήμης,
δεξιοτήτωνσυγκέντρωσης αλλά και δημιουργία ανοχής και συμπάθειας προς άλλους.
Το διάβασμα στο κρεβάτι μαζί με το παιδί είναι μια καλή
ευκαιρία για ανάπτυξη συναισθηματικού δεσίματος σαν μια λύση στη δύσκολη και
πολυάσχολη καθημερινότητα.
Μερικοί τρόποι από τους παραπάνω ενδέχεται να μην
λειτουργούν το ίδιο αποτελεσματικά σε όλους. Αυτό όμως που θα πρέπει να γίνει
κατανοητό (τόσο από τους εκπαιδευτικούς όσο και από τους γονείς) είναι πως
ανεξάρτητα απότο ποια επιλογή θα αποδειχθεί τελικά αποτελεσματική, ποιοι είναι
οι λόγοι για τους οποίους οι μαθητές τους ή αντίστοιχα τα παιδιά τους
χρειάζονται το διάβασμα. Αν δηλαδή επιθυμούν την ομαλή ανάπτυξη κριτικής σκέψης
μέσα από την αλληλεπίδραση, διαδραστικότητα και το παιχνίδι ή απλώς επιθυμούν
να επιβαρύνουν τα παιδιά με την μύηση τους σε ανταγωνιστικά μονοπάτια μέσα από
τη διαδικασία του διαβάσματος σε ένα τόσο κρίσιμο σημείο της ανάπτυξής τους.
e-psychology
Σχόλια