Η οστεοαρθρίτιδα (ή
αλλιώς εκφυλιστική αρθρίτιδα) είναι
μια φλεγμονή του αρθρικού θυλάκου, που
οδηγεί στην εκφύλιση του χόνδρου μιας
άρθρωσης.
Η άρθρωση που πάσχει
από εκφυλιστική αρθρίτιδα έχει συνήθως
όλα τα στοιχεία της φλεγμονής (ερυθρότητα,
θερμότητα, οίδημα). Ο ασθενής παραπονιέται
για πόνο στις καθημερινές δραστηριότητες
(προσπάθεια να κάτσει σε καρέκλα, να
ανέβει σκάλες, να περπατήσει, να μπει
στο αυτοκίνητο, να δέσει τα κορδόνια
του κ.α.), δυσκαμψία της προσβεβλημένης
άρθρωσης -η οποία όσο αυτή λειτουργεί
τόσο βελτιώνεται-, περιορισμό του εύρους
κίνησης της άρθρωσης, υποτροπιάζοντα
ύδραρθρο και διαταραχή του άξονα της
πάσχουσας άρθρωσης.
Υπολογίζεται οτι στην
Ελλάδα πάσχουν από οστεοαρθρίτιτδα
περίπου 1 εκατομμύριο άνθρωποι. Συνηθέστερα
αφορά ανθρώπους άνω των 60 ετών, χωρίς
αυτό να σημαίνει οτι η νόσος δεν συναντάται
σε νεότερους ασθενείς. Επίσης είναι
νόσος που απαντάται συχνότερα σε
γυναίκες.
Η έκταση και το μέγεθος
του πόνου συνήθως είναι ανάλογες με τη
σοβαρότητα της νόσου, κάτι που όμως δεν
αποτελεί απαράβατο κανόνα. Υπάρχουν
ασθενείς με ελάχιστα ακτινολογικά
ευρήματα, που παραπονιούνται για έντονα
συμπτώματα. Επίσης, υπάρχουν ασθενείς
με σοβαρότατη νόσο ακτινολογικά, οι
οποίοι δεν παραπονιούνται για έντονη
συμπτωματολογία.
Οι αρθρώσεις που
προσβάλλονται συνηθέστερα είναι οι
μεγαλύτερες του ανθρωπίνου οργανισμού
(το ισχίο, το γόνατο και η σπονδυλική
στήλη), καθώς αυτές είναι που καλούνται
κατά τη διάρκεια όλων των ετών της ζωής
να «σηκώνουν» το μεγαλύτερο βάρος,
επομένως υπόκεινται και στη μεγαλύτερη
φθορά. Οστεοαρθρίτιδα βέβαια μπορεί να
παρατηρηθεί και σε μικρότερες αρθρώσεις
(πχ. δάκτυλα).
Διάφοροι παράγοντες
φαίνεται να επηρεάζουν την εμφάνιση
και εξέλιξη της νόσου σε έναν ασθενή
(γενετικοί, εργασία, αθλητισμός, σωματικό
βάρος, τραυματισμοί κ.α.).
Η εμφάνιση της νόσου
σε μια άρθρωση δεν αποκλείει την
ταυτόχρονη συνύπαρξη της νόσου και σε
άλλη άρθρωση. Αντίθετα, πρέπει να αυξάνει
την υποψία του εξειδικευμένου ορθοπαιδικού
για ύπαρξη αρθρίτιδας και σε άλλες
αρθρώσεις.
Μια ενδελεχής κλινική
εξέταση, ένα πλήρες ιστορικό, ένας πλήρης
ακτινολογικός έλεγχος και σε κάποιες
περιπτώσεις και ένας ρευματολογικός
έλεγχος (για να ελεγθούν πιθανές
φλεγμονώδεις ή ρευματοειδείς αρθρίτιδες)
θα βάλει τη σωστή διάγνωση από εναν
εξειδικευμένο ορθοπαιδικό.
Όπως έγινε αντιληπτό
η οστεοαρθρίτιτδα είναι μια νόσος που
καταστρέφει τις αρθρώσεις και οδηγεί
σε μεγάλο βαθμό αναπηρίας, που τελικά
επηρεάζει την ποιότητα ζωής. Η οριστική
αντιμετώπισή της είναι μόνο χειρουργική.
Πλήθος μέτρων προτείνονται από τη διεθνή
βιβλιογραφία προκειμένου να αντιμετωπιστεί
η νόσος αυτή συντηρητικά, όπως ειδική
άσκηση, φυσικοθεραπεία, χάσιμο σωματικού
βάρους, φαρμακευτική αγωγή, επιθέματα
καψαϊκίνης, ενδαρθρικές ενέσεις κ.α.
Τα μέτρα αυτά δεν
αναστέλουν την εξέλιξη της νόσου, η
οποία είναι πάντα σίγουρη. Το μόνο που
πετυχαίνουν είναι -στην καλύτερη
περίπτωση- να καθυστερήσουν την εξέλιξή
της. Πρέπει επίσης να γίνει αντιληπτό
από τον ασθενή οτι η νόσος αυτή είναι
διαρκώς επιδεινούμενη. Αυτό που διαφέρει
από ασθενή σε ασθενή είναι ο χρόνος
εξέλιξης της νόσου (λίγοι μήνες μέχρι
αρκετά χρόνια).
Η οστεοαρθρίτιδα έχει
ως χαρακτηριστικό της, την περιοδικότητα.
Κάνει δηλαδή εξάρσεις και υφέσεις. Είναι
πολύ πιθανό, όσο τα συμπτώματα είναι
ήπια και ακόμα σε αρχικό στάδιο, ο
ορθοπαιδικός να συνταγογραφήσει απλά
παυσίπονα ή/και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη
φάρμακα. Επίσης, συχνά θα προτείνει
μέτρα βελτίωσης της λειτουργίας των
αρθρώσεων (χάσιμο βάρους, φυσικοθεραπεία,
ήπιο και ειδικό ασκησιολόγιο), προσαρμογή
του τρόπου ζωής και θα ενημερώσει πλήρως
για την προδιαγεγραμένη πορεία της
νόσου.
Η έγκαιρη και σωστή
χειρουργική θεραπεία θα οδηγήσει στην
άμεση ανακούφιση των συμπτωμάτων, στη
μακρόχρονη και σωστή λειτουργία της
άρθρωσης που χειρουργείται αλλά και
στην “αποφόρτιση” της άλλης που πολλές
φορές νοσεί και αυτή, αλλά λιγότερο.
Οι σύγχρονες,
ατραυματικές/αναίμακτες χειρουργικές
μέθοδοι μικρής επεμβατικότητας, τα
καλύτερα χειρουργικά υλικά συγκριτικά
με αυτά του παρελθόντος, η χρήση ρομποτικής
χειρουργικής και οι νέας σχεδίασης
ολικές αρθροπλαστικές – οι οποίες
διαρκούν πλέον περισσότερα χρόνια-
έχουν περιορίσει στο ελάχιστο την
ταλαιπωρία του ασθενούς διεγχειρητικά
και μετεγχειρητικά. Ο πόνος πια είναι
ελάχιστος εως μηδενικός και η κινητοποίηση
του ασθενούς άμεση. Η παραμονή του
ασθενούς στο νοσηλευτικό ίδρυμα έχει
μειωθεί στις 3-4 μέρες.
Η σωστή συνεργασία του
εξειδικευμένου ορθοπαιδικού με τον
ειδικό αναισθησιολόγο παίζει πολύ
σημαντικό ρόλο στην ομαλή μετεγχειρητική
πορεία του ασθενούς. Επίσης, η μετάγγιση
αίματος μετεγχειρητικά –κάτι που
γινόταν σχεδόν πάντα στο παρελθόν-
γίνεται όλο και λιγότερο συχνά στις
μέρες μας.
Συμπερασματικά, η
οστεοαρθρίτιδα είναι μια νόσος που
επηρεάζει την καθημερινότητα των
ανθρώπων, που πάσχουν από αυτή. Η σύγχρονη
ορθοπαιδική είναι σε θέση πλέον να
βοηθήσει τους ασθενείς που πάσχουν στα
αρχικά στάδια της νόσου. Το κυριότερο
όμως επίτευγμα της ορθοπαιδικής είναι
πως μπορεί να δώσει οριστικά λύση στο
χρόνιο πόνο και την έκπτωση της
λειτουργικότητας της άρθρωσης, που
βιώνουν οι ασθενείς αυτοί, με τη σύγχρονη
χειρουργική.
http://www.tribune.gr/health/news/article/171713/osteoarthritida-pos-antimetopizete-i-asthenia-pou-talepori-ena-ekat-ellines.html
Κωνσταντίνος Ιντζόγλου - Oρθοπαιδικός Χειρουργός,
MD, MSc, PhD
Σχόλια