Πρόκειται για
τύχη; Για κάποιες δυνάμεις που ακόμη
δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε; Ή,
μήπως, εμείς οι ίδιοι τελικά καθορίζουμε
τις συμπτώσεις στη ζωή μας;
Συμπτώσεις
προκύπτουν συχνά στην καθημερινότητα
όλων των ανθρώπων. Συχνά συμβαίνει να
σκεφτόμαστε έναν φίλο με τον οποίο
έχουμε μήνες ή χρόνια να συναντήσουμε,
και ξαφνικά να χτυπά το τηλέφωνο και να
είναι αυτός! Να σιγοτραγουδάμε ένα
τραγούδι και, ανοίγοντας το ραδιόφωνο,
να το ακούμε να παίζει στη συχνότητα
αυτή! Να χωρίζουμε από μια εξαιρετικά
δυσάρεστη σχέση και την επόμενη μέρα
να συναντάμε έναν πολύ αξιόλογο άνθρωπο
με τον οποίο μπορούμε να πορευτούμε
μαζί.
Συμπτώσεις…
Μια αίσθηση περίεργη, μια κατάσταση που
είναι φυσικό να μας γεμίζει με πολλά
ερωτηματικά… «Σαν να βρίσκεσαι ξαφνικά
στο κατάλληλο μέρος, την κατάλληλη
στιγμή», σκεφτόμαστε, ή «σαν κάτι να
ήταν γραφτό να γίνει»… Ένα όμως στοιχείο
παραμένει κοινό σε πολλές περιπτώσεις
συμπτώσεων: η διακαής ανάγκη για μια
εξήγηση, μια ερμηνεία, αλλά και η ανάγκη
να πιστέψουμε ότι υπάρχει κάποιος
ειδικός λόγος που η πορεία της ζωής και
τα γεγονότα «συμπίπτουν» με έναν περίεργο
τρόπο…
Έκπληξη και
φόβος
Είναι γεγονός
ότι οι συμπτώσεις προκαλούν έκπληξη,
δέος αλλά και φόβο στον άνθρωπο, που
θέλει να νιώθει ότι ελέγχει το περιβάλλον
του, ότι γνωρίζει τις ορατές και αόρατες
δυνάμεις που επιδρούν πάνω του και
καθορίζουν τη ζωή του. Πώς συμβαίνει το
τυχαίο; Πώς γίνεται να βρίσκει κανείς
μια νέα δουλειά ακριβώς τη στιγμή που
οι οικονομίες του αρχίζουν να αγγίζουν
τα μηδενικά όρια; Να συναντά κάποιον
που ασχολείται με αυτό που τον ενδιαφέρει
ακριβώς τη στιγμή που θα αναζητούσε
συνεργάτες;
Μήπως η μοίρα
καθορίζει ουσιαστικά την πορεία του
ανθρώπου; Η τύχη; Τα ιδιαίτερα φυλαχτά
που την διαφυλάττουν νύχτα και μέρα
προστατεύοντας από τις κακοτοπιές;
Υπάρχουν άραγε κάποιες άλλες δυνάμεις
που επιδρούν με τρόπους που δεν είναι
έως σήμερα ακόμη κατανοητοί;
Ερμηνείες και
παρερμηνείες
Όλα είναι πιθανά,
λέμε συχνά στην καθημερινότητά μας!
Παρόλα αυτά, υπάρχουν και αντίθετες
απόψεις. Σημαντικός αριθμός επιστημόνων
αναφέρει ότι ο άνθρωπος δεν γνωρίζει
ή, σε πολλές περιπτώσεις δεν θέλει να
γνωρίζει, ότι οι συμπτώσεις, ακόμη και
οι πιο εντυπωσιακές, δεν αποτελούν
ουσιαστικά έκπληξη. Στην πραγματικότητα,
οι περισσότερες αποτελούν αναπόφευκτα
συμβάντα χωρίς καμία ιδιαίτερη σημασία.
Υπάρχουν, βέβαια, συγκεκριμένοι λόγοι
που οδηγούν σε αυτές τις παρερμηνείες:
Στατιστική και
αριθμοί
Είναι σημαντικό
το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι δεν έχουν
γνώσεις στατιστικής. Η γνώση αυτή θα
παρείχε τα εφόδια κατανόησης σχετικών
συμβάντων αλλά και απόδοσης της σημασίας
που τούς ανήκει. Για παράδειγμα, ποια
είναι η πιθανότητα δύο άνθρωποι, που
βρίσκονται σε ένα δωμάτιο με άλλους 23
ανθρώπους, να έχουν την ίδια ημέρα
γενεθλίων; Πολλοί απαντούν σε αυτό το
ερώτημα: μία στις τριάντα ή και περισσότερο.
Προς έκπληξη όλων, η επιστήμη της
στατιστικής αναφέρει ότι η πιθανότητα
αυτή είναι μία στις δύο. Ποιος θα το
περίμενε αυτό; Με άλλα λόγια, μια τόσο
υψηλή πιθανότητα; Οι περισσότεροι όμως
από εμάς δεν διαθέτουμε γνώσεις
στατιστικής και, έτσι, πολύ εύκολα θα
νιώσουμε έκπληξη, ή και δέος, σε μια
τέτοια σύμπτωση, θεωρώντας ότι αποτελεί
κάποιο ιδιαίτερο σημάδι της τύχης, ή
ότι υποδηλώνει έναν ειδικό ψυχικό
σύνδεσμο με έναν συγκεκριμένο άνθρωπο!
Παράλληλα, όπως τονίζεται, ο άνθρωπος
δεν γνωρίζει και τους νόμους της
στατιστικής που διέπουν τους πραγματικά
μεγάλους αριθμούς. Τι σημαίνει αυτό;
Ότι σε ένα πραγματικά μεγάλο δείγμα
πληθυσμού ακόμη και τα πιο απίθανα
συμβάντα γίνονται πιο πιθανά, και η
πιθανότητα αυτή ολοένα και αυξάνει με
την αύξηση του δείγματος.
Επιλεκτική κρίση
& μνήμη
Η ανθρώπινη
μνήμη δεν λειτουργεί όπως ένα κασετόφωνο
που καταγράφει επακριβώς οτιδήποτε
συμβαίνει. Ο άνθρωπος έχει την τάση να
θυμάται περισσότερο τις πιο δραματικές
ή έντονες εμπειρίες της ζωής του. Το
γεγονός αυτό οδηγεί σε ένα φαινόμενο
γνωστό ως επιλεκτική κρίση και επιλεκτική
μνήμη. Με άλλα λόγια θυμόμαστε μόνο τα
περίεργα γεγονότα που συμβαίνουν στη
ζωή μας. Ακόμη και οι ασθενείς που πάσχουν
από τη νόσο Alzheimer, μια διαταραχή στην
οποία εκδηλώνεται σοβαρή δυσλειτουργία
της βραχυπρόθεσμης μνήμης (short term memory),
ανακαλούν με πολύ μεγαλύτερη ευκολία
γεγονότα που ξεφεύγουν από τα συνηθισμένα.
Έτσι, θυμόμαστε ξεκάθαρα και εντυπωσιαζόμαστε
ιδιαίτερα από το τηλεφώνημα της φίλης
που μόλις σκεφτόμασταν, ξεχνώντας
εντελώς τις αμέτρητες φορές που έχουμε
σκεφτεί κάποιον φίλο ή φίλη και δεν μας
έχει πάρει τηλέφωνο. Το ίδιο φαινόμενο
παρατηρείται και στα γνωστά πειράματα
παραφυσικών φαινομένων που εστιάζουν
στη μία φορά που παρατηρήθηκε ένα
φαινόμενο, αγνοώντας τις υπόλοιπες 99
που δεν παρατηρήθηκε!
Ίσως λοιπόν
θυμόμαστε ό, τι μας εντυπωσιάζει,
αγνοώντας όλα τα υπόλοιπα…
Η ανάγκη για
διασυνδέσεις
Είναι γεγονός
ότι ο άνθρωπος έχει την τάση να εντοπίζει
διασυνδέσεις και να αναζητά την αιτιολογία
σε όλα τα γεγονότα της ζωής του και σε
όλα τα φαινόμενα που παρατηρεί. Η
ικανότητα αυτή τον έχει βοηθήσει βέβαια
σημαντικά στην εξέλιξη και επιβίωσή
του σε κάθε εποχή. Ο άνθρωπος λοιπόν
είναι «προγραμματισμένος» εξελικτικά
να εντοπίζει παντού αιτίες και
αποτελέσματα, δυστυχώς, όμως, ακόμη και
εκεί που δεν υπάρχουν! Πρέπει να υπάρχει
μια ερμηνεία, μια εξήγηση για όλα! Η
σύγχρονη κοινωνία, όμως, με τα χιλιάδες
νέα ερεθίσματα που προσφέρει καθημερινά,
κατακλύζει τον άνθρωπο με χιλιάδες
ερωτήματα και απορίες, που πρέπει να
απαντήσει. Έτσι αναγκάζεται διαρκώς
και εναγωνίως να προτείνει νέες αιτίες,
νέες ερμηνείες, ακόμη και να εφευρίσκει
υπερφυσικές δυνάμεις ή εξοκοσμικές
εμπειρίες, στην προσπάθεια να κατανοήσει
περισσότερο αυτά που του συμβαίνουν.
Θέλει, με αυτόν τον τρόπο, να νιώσει ότι
ελέγχει περισσότερο τα πράγματα και
τις καταστάσεις που εξελίσσονται, και
ότι, πράγματι, μπορεί να φοβάται πια
λιγότερο όσα συμβαίνουν γύρω του.
Ανάληψη ευθύνης
Ίσως τελικά ο
άνθρωπος φοβάται να εστιάσει στον εαυτό
του και να πιστέψει ότι ο ίδιος καθορίζει
τις συμπτώσεις της ζωής του! Η
συνειδητοποίηση αυτή θα σήμαινε και
ότι αναλαμβάνει την ευθύνη του εαυτού
του και των επιλογών του. Πώς γίνεται
όμως αυτό, αναρωτιέται εύλογα κανείς.
Πώς μπορούμε να καθορίσουμε οι ίδιοι
την πορεία μας;
Η δύναμη του
ασυνειδήτου
Οι άνθρωποι
δυσκολεύονται πολλές φορές να κατανοήσουν
ότι οι ίδιοι ασυνείδητα χαράσσουν την
πορεία της ζωής τους με βάση τιςεπιλογές
τους. Θεωρούν τυχαίο ότι έχουν έναν καλό
ή κακό σύντροφο, χωρίς να συνειδητοποιούν
ότι οι ίδιοι επέλεξαν, ανάμεσα σε πολλούς
άλλους, τον συγκεκριμένο άνθρωπο να
τους συντροφεύσει στη ζωή τους. Θεωρούν
απλή τύχη ότι εκεί που ήταν άνεργοι
«ξαφνικά» βρίσκουν μια καλή δουλειά
και δεν συνειδητοποιούν την πληθώρα
κινήσεων και επιλογών που έχουν
πραγματοποιήσει προκειμένου να
δημιουργήσουν οι ίδιοι την καλή τους
τύχη! Ολοι οι άνθρωποι έχουν ένα ασυνείδητο
πλάνο ζωής το οποίο δεν διακρίνεται από
κάτι μαγικό ή υπερφυσικό, κάτι
«συμπτωματικό», αλλά από τη βασική
συνειδητοποίηση, επιδίωξη και
πραγματοποίηση των επιθυμιών τους. Η
«καλή τύχη» πλάθεται καταρχήν στον
ψυχισμό του ατόμου και αποτελεί μια
ιδιαίτερη νοητική κατάσταση που
δημιουργεί ο ίδιος. Αρκεί να το θελήσει,
βέβαια!
Συνειδητοποίηση
επιθυμιών
Είναι γεγονός
ότι πολλοί άνθρωποι κάνουν πάντα αυτό
που «πρέπει» στη ζωή τους, χωρίς να
γνωρίσουν ποτέ τον εαυτό τους και τις
πραγματικές του επιθυμίες. Το κλειδί
της επιτυχίας όμως, και της «καλής τύχης»
βέβαια, βρίσκεται ακριβώς στη γνώση
αυτή: τι «θέλει» κανείς πραγματικά από
τη ζωή, τι επιθυμεί. Η γνώση αυτή
«ξεκαθαρίζει» το μπερδεμένο και πολύπλοκο
τοπίο της ζωής ανοίγοντας δρόμο σε
εύστοχες και επιτυχημένες επιλογές.
Διεκδίκηση
δικαιωμάτων
Όση τύχη κι αν
έχει κανείς, αν δεν διεκδικήσει ο ίδιος
τις επιθυμίες του τίποτα δεν μπορεί να
πραγματοποιηθεί. Ο αγώνας είναι
απαραίτητος!
Το σαμποτάζ
Δεν φτάνει μόνο
να ξέρουμε τι θέλουμε, αλλά να πιστέψουμε
ότι το αξίζουμε κιόλας και ότι μας ανήκει
μια καλύτερη ζωή. Ας σταματήσουμε,
λοιπόν, να βάζουμε τρικλοποδιές στον
ίδιο μας τον εαυτό, σαμποτάροντας… τι
άλλο… τη δική μας ευτυχία!
Τα ηνία της ζωής
Συμπώσεις…
Τύχη… Η Μοίρα και το Ριζικό κάθε ανθρώπου…
Κανείς δεν θα υποστήριζε ότι καμία
σύμπτωση δεν συμβαίνει στη ζωή, ότι όλες
είναι χωρίς νόημα και πρέπει να αγνοηθούν.
Οτιδήποτε συμβαίνει γύρω μας είναι
σημαντικό και απαιτεί τη δέουσα προσοχή.
Τα ηνία της ζωής όμως ο καθένας τα κρατά
στα δικά του χέρια και δεν ωφελεί να τα
αποδίδει με υπέρμετρη ευκολία σε
ανθρώπους, σύμβολα ή δυνάμεις έξω από
τον ίδιον. Οι άνθρωποι γύρω μας είναι
σημαντικοί και έχουμε ανάγκη τη βοήθεια,
τη συμπαράσταση, την καθοδήγηση και τη
συντροφικότητά τους, όχι όμως και την
εναπόθεση της δύναμής μας ή της «τύχης»
μας σε αυτούς. Εμείς κρατάμε τα ηνία των
συμπτώσεων της ζωής μας! Και αυτό σίγουρα
δεν αποτελεί μια απλή
σύμπτωση! Είναι μια αλήθεια.
psychologynet
Ειρήνη Τζελέπη,
Συμβουλευτική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια,
Pg.Dipl., MSc., City University
Σχόλια