Η Ελλάδα και η Ιρλανδία, φαίνεται ότι αποτελούν τα πιο δραματικά παραδείγματα που επλήγησαν από την οικονομική κρίση, χώρες οι οποίες είδαν να μειώνεται τραγικά το επίπεδο της υγειονομικής τους περίθαλψης, με αποτέλεσμα οι πολίτες τους να βλέπουν με τρόμο να επανέρχονται ξεχασμένες μολυσματικές ασθένειες και οι ίδιοι να μην μπορούν να έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας και στα αναγκαία τους φάρμακα.
Διότι όπως αναφέρει και η τελευταία μελέτη εργασίας του ΟΟΣΑ, σε περιόδους που υπάρχει οικονομική και κοινωνική κρίση, αυτό που είναι πολύ έντονο, είναι ότι αυξάνονται οι ψυχικές ασθένειες και οι μολυσματικές νόσοι.
Η Ελλάδα λοιπόν και η Ιρλανδία, είδαν να μειώνεται η κατά κεφαλή δαπάνη δραματικά, σύμφωνα με την μελέτη του ΟΟΣΑ. Στην Ελλάδα, η δαπάνη για την υγεία μειώθηκε κατά 11% τόσο το 2010 όσο και το 2011 και στην Ιρλανδία κατά 7,7% το 2010, ενώ έπεσε επιπλέον κατά 3% το 2011.
Η μείωση στην Ισλανδία, την Πορτογαλία και την Ισπανία δεν ήταν τόσο μεγάλη όσο ο μέσος όρος των χωρών του ΟΟΣΑ, πτώση κατά 4,3%. Μόνο στο Ισραήλ και στην Ιαπωνία αυξήθηκε η δαπάνη για την υγεία από το 2009. Στην Γερμανία, την Ουγγαρία και την Ελβετία, οι ρυθμοί ανάπτυξης παρέμειναν σταθεροί.
Κατά μέσο όρο, μια μείωση 1% στο ΑΕΠ αντιστοιχεί με πτώση 1,38% στις δαπάνες για την υγεία. Μία επιπλέον πρόβλεψη των περικοπών ήταν το ποσοστό της υγειονομικής περίθαλψης, πριν από την κρίση. Οι χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά ανάπτυξης πριν από την κρίση είχαν την τάση να
έχουν μεγαλύτερες μειώσεις στις δαπάνες για την υγεία μετά την κρίση. Κατά μέσο όρο, για κάθε 1% επιπλέον δαπάνη για την υγεία πριν από την κρίση, μετά την κρίση, σημειώνει πτώση 0,9% στις δαπάνες για την υγεία.
Σύμφωνα με την μελέτη του ΟΟΣΑ, ένα σημαντικό στοιχείο που θα πρέπει να έχει κατά νου η ελληνική κυβέρνηση, είναι οι μακροχρόνια άνεργοι, οι οποίοι δεν έχουν πλέον πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας. Για τον λόγο αυτό, θα πρέπει να δοθούν διαρθρωτικές και μακροπρόθεσμες λύσεις καθώς επίσης να ληφθούν και προσωρινά μέτρα από την ίδια την κυβέρνηση τονίζει η μελέτη. Το θέμα των ανασφάλιστων είναι στην κυριολεξία μία βόμβα έτοιμη να εκραγεί και μπορεί μέχρι στιγμής η ηγεσία του υπουργείου υγείας να έχει λάβει κάποια μέτρα, ωστόσο είναι πενιχρά, μπροστά στον τεράστιο αριθμό των ανασφάλιστων και των ατόμων που δεν μπορούν να εκπληρώσουν τις ασφαλιστικές τους υποχρεώσεις και οι οποίοι εκτιμάται ότι αγγίζουν τα 3 εκατ.
Για παράδειγμα, όταν με υπουργική απόφαση καθορίζονται τα χρήματα για την νοσοκομειακή κάλυψη των ιδιαίτερα ευπαθών ομάδων και οικονομικά αδυνάτων στο ποσό των 1,35 δις ευρώ, τότε, τι να πει κανείς και τι έχει να περιμένει;
Η οικονομική κρίση όμως, είχε ως αποτέλεσμα αρκετές χώρες, να επανεξετάσουν το «καλάθι» των παροχών τους προς τους πολίτες και να προβούν σε αναγκαστικές περικοπές. Για παράδειγμα, η Εσθονία κατήργησε την οδοντιατρική κάλυψη σε ενήλικες, η Πορτογαλία διέγραψε μία σειρά από ΜΥΣΥΦΑ σκευάσματα και η Ελλάδα θέσπισε την θετική λίστα φαρμάκων, από την οποία λείπουν αρκετά σκευάσματα που δεν αποζημιώνονται από την κοινωνική ασφάλιση. Γενικότερα, οι περισσότερες μεταρρυθμίσεις που πραγματοποιήθηκαν στις χώρες του ΟΟΣΑ στα χρόνια της κρίσης, στόχευσαν τα φάρμακα και την φαρμακοβιομηχανία.
Πολλές χώρες έχουν εισαγάγει μηχανισμό τιμολόγησης των σκευασμάτων τους προχωρώντας σε συγκρίσεις με άλλες χώρες.
Η Ελλάδα μείωσε τα ανώτατα όρια τιμών για τα γενόσημα φάρμακα από 70% στο 40% της τιμής του αντίστοιχου πρωτότυπου πριν από τη λήξη των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας. Επίσης, μειώθηκε το χονδρικό εμπόριο των φαρμακευτικών προϊόντων, κατά μέσο όρο κατά 21,5% το 2010 και περαιτέρω μείωση της τάξης του 10,2% το 2011 (Βανδώρος και Stargardt, 2012).
Στα χρόνια της κρίσης επίσης, το προσωπικό που εργάζεται στην υγεία (νοσηλευτικό προσωπικό) είδε να μειώνεται ο μισθός του. Χώρες όπως Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Ισλανδία και η Εσθονία μείωσαν τους μισθούς των νοσηλευτών με αφορμή την κρίση, ενώ μειώθηκαν και οι μισθοί των Γενικών Παθολόγων. Ειδικότερα για την Ελλάδα, οι μισθοί και τα επιδόματα των εργαζομένων στην υγεία, κόπηκαν στα 568 εκατ. ευρώ,
Στην Ιρλανδία, οι επαγγελματικές αμοιβές μειώθηκαν κατά 8% το 2009 και επιπλέον 5% το 2010 και το 2011, στην Ισπανία οι μισθοί μειώθηκαν κατά 5-7% για όλους τους δημόσιους υπαλλήλους, συμπεριλαμβανομένων των περισσότερων που ανήκουν στο προσωπικό υγειονομικής περίθαλψης το 2010.
Η μελέτη εργασίας του ΟΟΣΑ αναφέρεται ακόμη στον καινούριο θεσμό που αφορά στην χρηματοδότηση των νοσοκομείων, με στόχο αυτά να γίνουν πιο ανταγωνιστικά. Η Ελλάδα είναι μεταξύ των χωρών οι οποίες εφαρμόζουν τον νέο αυτό μηχανισμό (μόλις προχθές υπερψηφίστηκε στην Βουλή από την συγκυβέρνηση το νομοσχέδιο) ο οποίος, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, έχει αποδειχθεί, ότι βελτιώνει την παραγωγικότητα καθώς δίνει στα νοσοκομεία την δυνατότητα να αυξήσουν τον όγκο των υπηρεσιών τους σε ένα κόστος το οποίο εναρμονίζεται με την τιμή των DRG, δηλαδή των Θεραπευτικών Πρωτοκόλλων.
Βεβαίως για την νέα αυτή εταιρεία την ΕΣΑΝ ΑΕ μέχρι στιγμής, έχουν χυθεί τόνοι μελανιού για το κατά πόσο θα μπορέσει να ισορροπήσει, αφού οι εργαζόμενοι στα δημόσια νοσοκομεία αλλά και η Αξιωματική Αντιπολίτευση, θεωρούν ότι με την θέσπιση της νέας αυτής κατάστασης, παύει ο δημόσιος χαρακτήρας του ΕΣΥ, η ιδιωτικοποίηση στην υγεία είναι προ το πυλών, ενώ πολλοί γιατροί χαρακτηρίζουν την ΑΕ και την ευρύτερη κίνηση της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας «ως την ληστεία του αιώνα και ως ταφόπλακα του συστήματος υγείας».
Η Ελλάδα λοιπόν και η Ιρλανδία, είδαν να μειώνεται η κατά κεφαλή δαπάνη δραματικά, σύμφωνα με την μελέτη του ΟΟΣΑ. Στην Ελλάδα, η δαπάνη για την υγεία μειώθηκε κατά 11% τόσο το 2010 όσο και το 2011 και στην Ιρλανδία κατά 7,7% το 2010, ενώ έπεσε επιπλέον κατά 3% το 2011.
Η μείωση στην Ισλανδία, την Πορτογαλία και την Ισπανία δεν ήταν τόσο μεγάλη όσο ο μέσος όρος των χωρών του ΟΟΣΑ, πτώση κατά 4,3%. Μόνο στο Ισραήλ και στην Ιαπωνία αυξήθηκε η δαπάνη για την υγεία από το 2009. Στην Γερμανία, την Ουγγαρία και την Ελβετία, οι ρυθμοί ανάπτυξης παρέμειναν σταθεροί.
Κατά μέσο όρο, μια μείωση 1% στο ΑΕΠ αντιστοιχεί με πτώση 1,38% στις δαπάνες για την υγεία. Μία επιπλέον πρόβλεψη των περικοπών ήταν το ποσοστό της υγειονομικής περίθαλψης, πριν από την κρίση. Οι χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά ανάπτυξης πριν από την κρίση είχαν την τάση να
έχουν μεγαλύτερες μειώσεις στις δαπάνες για την υγεία μετά την κρίση. Κατά μέσο όρο, για κάθε 1% επιπλέον δαπάνη για την υγεία πριν από την κρίση, μετά την κρίση, σημειώνει πτώση 0,9% στις δαπάνες για την υγεία.
Σύμφωνα με την μελέτη του ΟΟΣΑ, ένα σημαντικό στοιχείο που θα πρέπει να έχει κατά νου η ελληνική κυβέρνηση, είναι οι μακροχρόνια άνεργοι, οι οποίοι δεν έχουν πλέον πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας. Για τον λόγο αυτό, θα πρέπει να δοθούν διαρθρωτικές και μακροπρόθεσμες λύσεις καθώς επίσης να ληφθούν και προσωρινά μέτρα από την ίδια την κυβέρνηση τονίζει η μελέτη. Το θέμα των ανασφάλιστων είναι στην κυριολεξία μία βόμβα έτοιμη να εκραγεί και μπορεί μέχρι στιγμής η ηγεσία του υπουργείου υγείας να έχει λάβει κάποια μέτρα, ωστόσο είναι πενιχρά, μπροστά στον τεράστιο αριθμό των ανασφάλιστων και των ατόμων που δεν μπορούν να εκπληρώσουν τις ασφαλιστικές τους υποχρεώσεις και οι οποίοι εκτιμάται ότι αγγίζουν τα 3 εκατ.
Για παράδειγμα, όταν με υπουργική απόφαση καθορίζονται τα χρήματα για την νοσοκομειακή κάλυψη των ιδιαίτερα ευπαθών ομάδων και οικονομικά αδυνάτων στο ποσό των 1,35 δις ευρώ, τότε, τι να πει κανείς και τι έχει να περιμένει;
Η οικονομική κρίση όμως, είχε ως αποτέλεσμα αρκετές χώρες, να επανεξετάσουν το «καλάθι» των παροχών τους προς τους πολίτες και να προβούν σε αναγκαστικές περικοπές. Για παράδειγμα, η Εσθονία κατήργησε την οδοντιατρική κάλυψη σε ενήλικες, η Πορτογαλία διέγραψε μία σειρά από ΜΥΣΥΦΑ σκευάσματα και η Ελλάδα θέσπισε την θετική λίστα φαρμάκων, από την οποία λείπουν αρκετά σκευάσματα που δεν αποζημιώνονται από την κοινωνική ασφάλιση. Γενικότερα, οι περισσότερες μεταρρυθμίσεις που πραγματοποιήθηκαν στις χώρες του ΟΟΣΑ στα χρόνια της κρίσης, στόχευσαν τα φάρμακα και την φαρμακοβιομηχανία.
Πολλές χώρες έχουν εισαγάγει μηχανισμό τιμολόγησης των σκευασμάτων τους προχωρώντας σε συγκρίσεις με άλλες χώρες.
Η Ελλάδα μείωσε τα ανώτατα όρια τιμών για τα γενόσημα φάρμακα από 70% στο 40% της τιμής του αντίστοιχου πρωτότυπου πριν από τη λήξη των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας. Επίσης, μειώθηκε το χονδρικό εμπόριο των φαρμακευτικών προϊόντων, κατά μέσο όρο κατά 21,5% το 2010 και περαιτέρω μείωση της τάξης του 10,2% το 2011 (Βανδώρος και Stargardt, 2012).
Στα χρόνια της κρίσης επίσης, το προσωπικό που εργάζεται στην υγεία (νοσηλευτικό προσωπικό) είδε να μειώνεται ο μισθός του. Χώρες όπως Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Ισλανδία και η Εσθονία μείωσαν τους μισθούς των νοσηλευτών με αφορμή την κρίση, ενώ μειώθηκαν και οι μισθοί των Γενικών Παθολόγων. Ειδικότερα για την Ελλάδα, οι μισθοί και τα επιδόματα των εργαζομένων στην υγεία, κόπηκαν στα 568 εκατ. ευρώ,
Στην Ιρλανδία, οι επαγγελματικές αμοιβές μειώθηκαν κατά 8% το 2009 και επιπλέον 5% το 2010 και το 2011, στην Ισπανία οι μισθοί μειώθηκαν κατά 5-7% για όλους τους δημόσιους υπαλλήλους, συμπεριλαμβανομένων των περισσότερων που ανήκουν στο προσωπικό υγειονομικής περίθαλψης το 2010.
Η μελέτη εργασίας του ΟΟΣΑ αναφέρεται ακόμη στον καινούριο θεσμό που αφορά στην χρηματοδότηση των νοσοκομείων, με στόχο αυτά να γίνουν πιο ανταγωνιστικά. Η Ελλάδα είναι μεταξύ των χωρών οι οποίες εφαρμόζουν τον νέο αυτό μηχανισμό (μόλις προχθές υπερψηφίστηκε στην Βουλή από την συγκυβέρνηση το νομοσχέδιο) ο οποίος, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, έχει αποδειχθεί, ότι βελτιώνει την παραγωγικότητα καθώς δίνει στα νοσοκομεία την δυνατότητα να αυξήσουν τον όγκο των υπηρεσιών τους σε ένα κόστος το οποίο εναρμονίζεται με την τιμή των DRG, δηλαδή των Θεραπευτικών Πρωτοκόλλων.
Βεβαίως για την νέα αυτή εταιρεία την ΕΣΑΝ ΑΕ μέχρι στιγμής, έχουν χυθεί τόνοι μελανιού για το κατά πόσο θα μπορέσει να ισορροπήσει, αφού οι εργαζόμενοι στα δημόσια νοσοκομεία αλλά και η Αξιωματική Αντιπολίτευση, θεωρούν ότι με την θέσπιση της νέας αυτής κατάστασης, παύει ο δημόσιος χαρακτήρας του ΕΣΥ, η ιδιωτικοποίηση στην υγεία είναι προ το πυλών, ενώ πολλοί γιατροί χαρακτηρίζουν την ΑΕ και την ευρύτερη κίνηση της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας «ως την ληστεία του αιώνα και ως ταφόπλακα του συστήματος υγείας».
Σχόλια