Κάθε φορά που νιώθουμε εσωτερικό πόνο (για παράδειγμα θλίψη, απογοήτευση, ενοχή), το πρώτο μας ένστικτο είναι να τον διώξουμε. Δεν θέλουμε να πονάμε-αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό- και προσπαθούμε με κάθε τρόπο ν’ εξαφανίσουμε το δυσάρεστο και επώδυνο από τη ζωή μας. Κάποιες από τις στρατηγικές που χρησιμοποιούμε μπορεί να μας βοηθούν και κάποιες όχι.
Πολλοί από εμάς συχνά καταφεύγουν:
Στο φαγητό. Το να φάμε κάτι νόστιμο, ένα γλυκό μας δίνει μια προσωρινή ευχαρίστηση που μας αποσπά προσωρινά από τα συναισθήματα μας
Στο τσιγάρο, το αλκοόλ ή τις ουσίες. Κι εδώ στόχος είναι η χαλάρωση, η αλλαγή της συναισθηματικής μας διάθεσης.
Στην εργασιομανία ή σε οποιαδήποτε άλλη εντατική ενασχόληση η οποία αποκτά μια πλευρά εθισμού, π.χ. η υπερβολική άσκηση.
Στο να προσπαθούμε να πείσουμε τον εαυτό μας να σκέφτεται θετικά, να μη μας παίρνει από κάτω, να προσπαθούμε να παλεύουμε διαρκώς για να βγούμε από την επώδυνη κατάσταση
Στο να το ρίχνουμε έξω, να διασκεδάζουμε για να ξεχνιόμαστε
Όλες αυτές οι στρατηγικές είναι ειλικρινείς απόπειρες να βοηθήσουμε τον εαυτό μας να ξεπεράσει τον πόνο. Και πολλές από αυτές έχουν θετικό αποτέλεσμα κι ανακουφιζόμαστε, ξεχνιόμαστε, αισθανόμαστε καλύτερα. Εάν όντως όμως συμβαίνει κάτι στη ζωή μας που μας δημιουργεί δύσκολα συναισθήματα, όλες αυτές οι στρατηγικές θα έχουν μια προσωρινή επίδραση που διαρκεί ελάχιστα.
Η προσπάθεια μας ν ’αποφύγουμε τον πόνο μόνο μας αποσπά χωρίς να μας βοηθά ουσιαστικά. Πολλοί από εμάς περνάμε χρόνια σε αυτή την κατάσταση διαρκούς αποφυγής. Κι ενώ σ ’ένα στοιχειώδες επίπεδο είμαστε λειτουργικοί, μέσα μας εξακολουθεί αυτή η εξουθενωτική πάλη: Ο πόνος είναι ο εχθρός και πρέπει να τον συντρίψουμε. Δεν θα τον αφήσουμε να κάνει ότι θέλει. Είμαστε πάνω από αυτόν και θα συνεχίσουμε να προσπαθούμε.
Η πάλη με τον πόνο φέρνει μέσα μας μια ανείπωτη κούραση και βαθιά απογοήτευση: Γιατί να μην μπορούμε να νικήσουμε; Γιατί να είμαστε τόσο αδύναμοι; Γιατί όλοι οι άλλοι να είναι καλά κι εμείς όχι;
Και ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται. Πονάμε, προσπαθούμε να τον διώξουμε, παλεύουμε, χρησιμοποιούμε στρατηγικές αποφυγής, νιώθουμε προσωρινή ανακούφιση και πάλι πονάμε.
Μια ριζοσπαστική προσέγγιση
Εάν η πάλη με τον πόνο δεν καταλήγει πουθενά, είναι εμφανές πως ίσως να μην είναι η καλύτερη προσέγγιση. Ίσως ο πόνος μας είναι ένας σύμμαχος, αγγελιοφόρος ο οποίος μας μεταφέρει ένα σημαντικό μήνυμα.
Αναλογίσου
Τι σου λέει ο πόνος σου για αυτό που πραγματικά μετράει για σένα, γι’ αυτό που πραγματικά σε νοιάζει; Ποιο είναι το μήνυμα του;
Πώς μπορεί αυτός ο πόνος να σε βοηθήσει να εξελιχθείς ή να αναπτύξεις καινούριες δεξιότητες ; Πώς μπορεί να σ’ ενδυναμώσει; Πώς μπορεί να σε βοηθήσει να σχετίζεσαι καλύτερα με τους άλλους;
Τι μήνυμα μεταδίδουν οι φόβοι σου, οι ανησυχίες σου και τα άγχη σου σχετικά με αυτό που σε νοιάζει πραγματικά; Τι σου θυμίζουν πως είναι σημαντικό;
Τι σε καλεί ν’ αλλάξεις ο πόνος σου; Ίσως να είναι σύμμαχος και καθοδηγητής σου για ν’ ανακαλύψεις τι έχει πραγματικό νόημα για σένα στη ζωή και πως μπορείς να το εκπληρώσεις.
Παράδειγμα:
Νιώθεις εδώ και καιρό άγχος για το μέλλον και απογοήτευση με τον εαυτό σου που δεν μπορείς να το ξεπεράσεις . Τι σου λέει αυτό το άγχος για αυτό που έχει πραγματική σημασία για σένα;
ή
Νιώθεις έντονη λύπη. Ποιο είναι το μήνυμα αυτής της λύπης; Εάν είχε φωνή, τι θα έλεγε γι’ αυτό που πραγματικά μετράει για σένα; Ποιος άνθρωπος θέλεις να είσαι σε σχέση με τους άλλους; Τι χρειάζεσαι πραγματικά;
«Η ζωή είναι επιλογή. Ο ψυχολογικός πόνος δεν είναι επιλογή. Όπου και να πας, θα έχεις προβλήματα και πόνο. Άρα η επιλογή δεν είναι για το αν θα έχεις πόνο ή όχι. Η επιλογή είναι για το εάν θα ζήσεις μια ζωή με νόημα ή όχι».
Stephen C. Hayes
Σχόλια