Τα φυτικά σκευάσματα
έχουν τραβήξει την προσοχή τόσο της
επιστημονικής κοινότητας όσο και του
κοινού, με την εντύπωση πολλών ότι είναι
πιο αθώα και ακίνδυνα σε σχέση με τα
φαρμακευτικά.
Εφέδρα
H εφέδρα ή Μa Huang είναι
ένα βότανο που παράγεται στην Ασία και
χρησιμοποιείται στην κινέζικη ιατρική
εδώ και 5.000 χρόνια. Το βότανο αυτό περιέχει
ορισμένα αλκαλοειδή, στα οποία αποδίδονται
οι θεραπευτικές και ευεργετικές του
ιδιότητες. Η εφεδρίνη περιέχει τις
μεγαλύτερες συγκεντρώσεις αλκαλοειδών
σε σύγκριση με τα άλλα παράγωγα της
εφέδρας. Εκτός από την εφεδρίνη, ένα
άλλο αλκαλοειδές είναι η ψευδοεφεδρίνη,
η οποία όμως έχει μικρότερη διεγερτική
δράση σε σύγκριση με την εφεδρίνη.
Παρόλο που υπάρχουν
ελλιπή στοιχεία για την εφέδρα ως μέσο
απώλειας βάρους μακροπρόθεσμα, λόγω
των αναφορών για σοβαρές ανεπιθύμητες
ενέργειες έχει απαγορευτεί στην αγορά
η χρήση, η διακίνηση και η εισαγωγή
σκευασμάτων με εφέδρα ή εφεδρίνη. Οι
εταιρείες χρησιμοποίησαν νέα προϊόντα
με την επωνυμία «ελεύθερο εφεδρίνης»
L-καρνιτίνη
Η L-καρνιτίνη ανακαλύφθηκε
πάνω από 100 χρόνια πριν, αλλά έχει
ερευνητικό ενδιαφέρον μόλις την τελευταία
εικοσαετία. Αρχικά απομονώθηκε από το
κρέας. Κατά μέσο όρο η διαιτητική πρόσληψη
L-καρνιτίνης είναι η πηγή του 75% του
συνόλου των αποθεμάτων καρνιτίνης.
Εδώ και πολλά χρόνια,
η L-καρνιτίνη αποτελεί βασικό συστατικό
πολλών συμπληρωμάτων διατροφής που
έχουν στόχο τη μείωση του σωματικού
λίπους και την απώλεια βάρους. Ωστόσο,
η ανασκόπηση των επιστημονικών δεδομένων
δεν φανερώνει κάτι τέτοιο.
Επιπρόσθετα, ίσως
υπάρχουν παρενέργειες από την υψηλή
δοσολογία L-καρνιτίνης, καθώς πρόσφατες
μελέτες δείχνουν ότι υψηλές ποσότητες
καρνιτίνης στη διατροφή μπορούν να
επιταχύνουν τη διαδικασία αθηροσκλήρωσης
μέσω μιας ουσίας που παράγεται από τον
μεταβολισμό της καρνιτίνης.
Πικρό πορτοκάλι
Το πικρό πορτοκάλι,
έχει ως βασικό συστατικό τη συνεφρίνη,
η οποία έχει παρόμοια δράση με την
εφεδρίνη. Η χρήση του έγινε ευρέως γνωστή
καθώς θεωρήθηκε «φυσικό προϊόν», έννοια
παραπλανητική, καθώς τα «φυσικά προϊόντα»
θεωρούνται από τον πληθυσμό απολύτως
ασφαλή.
Αρκετές έρευνες έχουν
παρουσιάσει τη δράση και τις επιπτώσεις
του πικρού πορτοκαλιού στην υγεία,
συμπεριλαμβανομένης της απώλειας
βάρους. Το ενεργό συστατικό του πικρού
πορτοκαλιού, η συνεφρίνη, έχει συσχετιστεί
με την εμφάνιση παρενεργειών όπως άγχος,
εφίδρωση, ταχυκαρδία, υπέρταση, καθώς
και με σοβαρές παρενέργειες, όπως
επιληπτικές κρίσεις. Το πικρό πορτοκάλι
δεν είναι αποτελεσματικό στην απώλεια
βάρους, αλλά μπορεί να επιφέρει σοβαρά
ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως αυξημένη
καρδιαγγειακή πίεση και σφυγμούς, και
να οδηγήσει έτσι σε καρδιαγγειακά
επεισόδια.
Λουΐζα
Το φυτό αυτό είναι
πλούσιο σε φλαβονοειδείς ουσίες που
έχουν έντονη αντιοξειδωτική δράση. H
λουίζα παραδοσιακά χρησιμοποιείται
για τη θεραπεία άγχους, άσθματος, αϋπνίας,
κρυολογήματος, πυρετού, πονοκεφάλου,
δυσπεψίας, μετεωρισμού και ως διουρητικό.
Οι έρευνες που έχουν ασχοληθεί με τα
οφέλη της λουίζας είναι περιορισμένες
και έχουν εξετάσει λίγες χρήσεις από
αυτές που της αποδίδονται παραδοσιακά.
Η λουίζα μοιάζει να αποτελεί ένα φυτό
με πολλά οφέλη, παρ’ όλα αυτά η χρήση
της θα πρέπει να γίνεται με μέτρο για
την αποφυγή τυχόν παρενεργειών.
Καψαϊκίνη
Η καψαϊκίνη είναι το
ενεργό συστατικό της πιπεριάς τσίλι. Η
καψαϊκίνη μπορεί να συμβάλει στην
απώλεια βάρους, πρώτον αυξάνοντας την
ενεργειακή δαπάνη, μέσω της προκαλούμενης
από την τροφή θερμογένεσης και της
οξείδωσης των λιπιδίων, και δεύτερον
μειώνοντας την όρεξη μέσω της εμπλοκής
της στην έκκριση κατεχολαμινών.
Συμπερασματικά, υπάρχουν ερευνητικά
δεδομένα που υποστηρίζουν πολύ ήπια
δράση της καψαϊκίνης στην απώλεια
βάρους, αλλά θα πρέπει η κατανάλωσή της
να γίνεται με μέτρο, ώστε να αποφευχθούν
τυχόν παρενέργειες που σχετίζονται με
τη δημιουργία φλεγμονών στο γαστρεντερικό
σύστημα.
Λιτραμίνη
Η λιτραμίνη είναι ένα
σύμπλεγμα διαιτητικών ινών που προέρχεται
από το κακτώδες φύλλο της φραγκοσυκιάς
και την ακακία. Τα αποτελέσματα των
διαθέσιμων μελετών είναι ενθαρρυντικά.
Σύμφωνα με τα παραπάνω, η λιτραμίνη
φάνηκε ότι μπορεί να συμβάλει στην
αυξημένη απέκκριση λίπους, στη βελτίωση
του σωματικού λίπους και της περιμέτρου
μέσης, στην απώλεια βάρους, όπως επίσης
και στη διατήρησή της, τουλάχιστον για
περίοδο 6 μηνών. Ωστόσο, χρειάζεται να
γίνουν περισσότερες μελέτες μεγαλύτερης
διάρκειας από 6 μήνες, για να επιβεβαιώσουν
την αποτελεσματικότητά της.
Ασβέστιο
Τα τελευταία χρόνια
έχει συζητηθεί εκτενώς η υπόθεση ότι η
αυξημένη πρόσληψη ασβεστίου σχετίζεται
αρνητικά με την εμφάνιση της παχυσαρκίας,
και συγκεκριμένα με το σωματικό βάρος,
την αύξηση του σωματικού βάρους ή/και
το ποσοστό σωματικού λίπους. Πλήθος
μελετών σε πειραματόζωα και ανθρώπους
έχουν ερευνήσει αυτή την υπόθεση, με
αντιφατικά όμως αποτελέσματα. Με βάση
τα δεδομένα που υπάρχουν μέχρι σήμερα
δεν μπορούμε να καταλήξουμε σε σαφή
συμπεράσματα σε ότι αφορά το ρόλο του
ασβεστίου στον έλεγχο του σωματικού
βάρους. Περισσότερες καλά σχεδιασμένες
μελέτες είναι απαραίτητες για να
διαλευκανθεί ο ρόλος της πρόσληψης
ασβεστίου στο σωματικό βάρος και στη
σύσταση του σώματος.
Garcinia cambogia
To Garcinia Cambogia είναι ένα
φρούτο που προέρχεται από τη νοτιοανατολική
Ασία. Το βασικό ενεργό συστατικό του
Garcinia Cambogia είναι το υδροκιτρικό οξύ
(ΗCA).
Αρκετές είναι οι μελέτες
σε ανθρώπους και πειραματόζωα που
δείχνουν ότι η δραστική ουσία του
Garcinia cambogia, το HCA, μπορεί να συμβάλει στη
μείωση της όρεξης, τη μείωση του σωματικού
βάρους και του σωματικού λίπους. Από
την άλλη, υπάρχουν και αρκετές κλινικές
δοκιμές που δεν έχουν καταφέρει να
δείξουν αυτή τη θετική επίδραση του
HCA. Περισσότερες καλά σχεδιασμένες
μελέτες σε μεγαλύτερο δείγμα και
μεγαλύτερης χρονικής διάρκειας από
αυτές που έχουν δημοσιευτεί μέχρι σήμερα
είναι απαραίτητες για να μπορέσουμε να
καταλήξουμε σε πιο ασφαλή συμπεράσματα.
iatronet
Παπαμίκος Βασίλειος, Νοσοκομειακός Διαιτολόγος
ΓΝΑ – Κοργιαλένειο Μπενάκειο
Σχόλια